Ανάρτηση 14/2011 [έκτακτη, μεταναστευτική, αντι-ξενοφοβική και οικονομική] – Για τους ξένους/μετανάστες εργάτες στην Κύπρο...

Σε συνέχεια της προηγούμενης μου ανάρτηση όπου καταπιάστηκα με το ζήτημα της επίθεσης ελληνοκυπρίων μαθητών εναντίον παλαιστίνιων συμμαθητών τους στο Λύκειο Βεργίνας στη Λάρνακα [link: http://aneforiwn.blogspot.com/2011/02/132011.html ] και με τες ξενοφοβικές και ρατσιστικές απόψεις και πράξεις και ενέργειες αρκετών ελληνοκυπρίων, θα παραθέσω σήμερα μια συνέντευξη [που αλίευσα από τον σημερινό κυριακάτικο “Φιλελεύθερο”] της Ελένης Σταύρου Κωστέα, αναπληρώτριας καθηγήτρια στη Διοίκηση και Οργάνωση στο Πανεπιστήμιο Κύπρου.

Στη συνέντευξη της η Καθηγήτρια Ελένη Κωστέα [που είναι και δόκτορας] καταθέτει την άποψη ότι ο Κύπριος είναι ξενοφοβικός και προειδοποιεί πως η απουσία αλληλεγγύης προς τον οικονομικό μετανάστη και τα δικαιώματά του, σταδιακά θα οδηγήσει στην αμφισβήτηση και των κεκτημένων του Κύπριου εργαζόμενου.

******************************
Κάκιστη άμυνα η ξενοφοβία
Εκμετάλλευση των αλλοδαπών σήμερα, των Κυπρίων εργαζομένων αύριο
[της Αντωνίας Λαμπράκη, από το Οικονομικό Ένθετο του “Φιλελευθέρου” της Κυριακής 20 του Φεβράρη].
[Οι υπογραμμίσεις και επιχρωματώσεις είναι δικές μου]

Το 2010 οι Ευρωπαίοι και οι αλλοδαποί εργοδοτούμενοι στην Κύπρο αριθμούσαν 122.00 και αποτελούσαν το 30% του συνόλου των εργαζομένων, που ήταν 395.000 άτομα. Οι Ευρωπαίοι πολίτες κατέχουν τη μεγαλύτερη πίτα μεταξύ των μη Κυπρίων, με 73.000 απασχολούμενους και αποτελούν το 18% του συνόλου των εργαζομένων στη χώρα μας. Οι αλλοδαποί από τρίτες χώρες αριθμούσαν 49.000 άτομα.

Κυρία Κωστέα, η Κύπρος από χώρα εξαγωγής εργατικού δυναμικού μετατράπηκε σε χώρα εισαγωγής φθηνών εργατικών χεριών;
Ποιοι λόγοι συνέτειναν σε αυτή την αλλαγή; Η μεγάλη οικονομική ανάπτυξη των τελευταίων δεκαετιών σε συνδυασμό με την έλλειψη εργατικών χεριών, την αύξηση του εργατικού κόστους τα τελευταία 15 χρόνια και τώρα, επιπλέον, η παγκόσμια οικονομική κρίση και η μεγάλη ανεργία στην Ευρώπη, οδήγησαν στην αυξημένη ροή οικονομικών μεταναστών προς την Κύπρο.
Επιπλέον, η σημαντική βελτίωση του μορφωτικού και του βιοτικού επιπέδου των Κυπρίων, η Κύπρος είναι η τρίτη χώρα παγκοσμίως σε απόφοιτους πανεπιστημίων, συνέβαλαν στην απροθυμία των Κυπρίων να εργοδοτηθούν σε εργασίες χαμηλού επιπέδου.

Ποια η συμβολή των μεταναστών στην οικονομική ανάπτυξη;
Είναι δικαιολογημένη η ανησυχία των Κυπρίων ότι οι μετανάστες παίρνουν τις δουλειές; Χωρίς την παρουσία των νόμιμων μεταναστών η κυπριακή οικονομία δεν θα μπορούσε να έχει τέτοια αλματώδη ανάπτυξη τα τελευταία χρόνια. Οι νόμιμοι μετανάστες συμβάλλουν σε μεγάλο βαθμό στην οικονομική ανάπτυξη, κινούν την οικονομία μέσω της κατανάλωσης και έχουν θετική επίδραση στα κοινωνικά ταμεία, αλλά και στο δημογραφικό ζήτημα.
Από την άλλη, όντως κάποιες θέσεις εργασίας καταλαμβάνονται από οικονομικούς μετανάστες π.χ. στις κατασκευές και στα ξενοδοχεία, ίσως επειδή οι μετανάστες είναι πιο ευάλωτοι, ανέχονται να δουλέψουν με χαμηλότερους όρους και λόγω της υπερπροσφοράς εργατικών χεριών οι εργοδότες μπορούν να παραβιάζουν την αρχή της ίσης μεταχείρισης όσον αφορά τα εργατικά δικαιώματα.

Ο Κύπριος εργαζόμενος συχνά δεν είναι αλληλέγγυος στον οικονομικό μετανάστη ο οποίος δουλεύει δίπλα του και αδιαφορεί για την εκμετάλλευση που υφίσταται. Πώς ερμηνεύετε αυτή τη στάση;
Η συμπεριφορά αυτή έχει τη ρίζα της στην ξενοφοβία, στην κακή αντίληψη ότι ο ξένος είναι απέναντί μου, όχι δίπλα μου και ήρθε για να μου πάρει τη δουλειά. Είναι μια κακή άμυνα που εδράζεται στις υποσυνείδητες φοβίες μας, ότι δηλαδή ο ξένος είναι ξένος και γιατί να τον βοηθήσω.
Έτσι, αντί να τον στηρίξουμε και να καταγγείλουμε ότι είναι θύμα εκμετάλλευσης, σιωπούμε. Όμως, η ανοχή μας μπορεί ευκολότερα να οδηγήσει και στη δική μας εκμετάλλευση. Διότι, όσο οι εργοδότες βρίσκουν φθηνό εργατικό δυναμικό τόσο θα πιέζουν για συρρίκνωση και των δικαιωμάτων του εγχώριου εργατικού δυναμικού.
Σας παραπέμπω στη συμπεριφορά των πλουσίων Εβραίων την περίοδο του ολοκαυτώματος, όταν τα συμβούλιά τους έδιναν λίστες στους Γερμανούς με ονόματα Εβραίων χαμηλών τάξεων (βιβλίο Χάνα Άρεντ), νομιζόμενοι ότι έτσι θα διασφαλίσουν τη θέση τους, αλλά ήρθε και η δική τους σειρά. Αυτό περίπου κάνουμε και εμείς. Αν ανεχόμαστε την αντίληψη ότι κάποιοι κερδίζουν και άλλοι χάνουν, ίσως και εμείς να χάσουμε και να βρεθούμε εκτεθειμένοι. Το θέμα είναι πώς διασφαλίζουμε το δικό μας μέλλον και του τόπου μας. Από ποιον περιμένουμε να μας στηρίξει όταν η κοινωνία ανέχεται την εκμετάλλευση και την παραβίαση των δικαιωμάτων των οικονομικών μεταναστών;
Νομίζω ότι δεν είμαστε διεκδικητικός λαός και αυτό σχετίζεται με την ιστορία μας. Δεχόμαστε καταστάσεις σιωπηλά, και για τους άλλους, αλλά και για εμάς. Λέμε συχνά θα περάσουμε, στύλλον-στύλλον άνεση. Και αυτό συμβαίνει και μεταξύ των Κυπρίων.
Ωστόσο, μερικές δεκαετίες πίσω, η κυπριακή κοινωνία ήταν περισσότερο συλλογική, ο κοινωνικός ιστός ήταν πιο ισχυρός, τώρα έχει διαβρωθεί σε μεγάλο βαθμό.
Οι αξίες έχουν διαφοροποιηθεί και η κοινωνία μας χαρακτηρίζεται από ατομικισμό, προέχει το προσωπικό συμφέρον. Και η διαφοροποίηση αυτή έχει να κάνει με την ξαφνική και αλματώδη οικονομική ανάπτυξη και ευημερία που γνώρισε η χώρα μας.
Δεν δόθηκε ο χρόνος να ωριμάσουμε πνευματικά ως άτομα.
Η υλική ευημερία των τελευταίων δεκαετιών δυστυχώς, δεν πέρασε μέσα από μια διαδικασία εσωτερικού φιλτραρίσματος.

Η οικονομική κρίση μπορεί να είναι η ευκαιρία για την κυπριακή οικονομία να επανατοποθετήσει σε πιο ορθολογιστική βάση τα σοβαρά διαρθρωτικά προβλήματα που αντιμετωπίζει;
Εξαρτάται από το βαθμό που θα νιώσουμε συλλογικά τις επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης και σε ποιο βαθμό θα επηρεάσει τον μέσο Κύπριο πολίτη. Ένα μεγάλο ποσοστό εργαζομένων, του δημόσιου και ημιδημόσιου τομέα, θα έλεγα ότι δεν επηρεάστηκε.
Πιστεύω πως η οικονομική κρίση μπορεί να είναι η ευκαιρία να διορθώσουμε διαρθρωτικά προβλήματα της οικονομίας, που τώρα αναδεικνύονται εντονότερα.
Αλλά πρέπει να έχουμε τη διάθεση για ριζοσπαστικές τομές, για παράδειγμα πρέπει να εξεταστεί το ζήτημα της χαμηλής παραγωγικότητας στο δημόσιο και της χαμηλής ποιότητας των υπηρεσιών, η απουσία ορθών συστημάτων αξιολόγησης προσωπικού (πρόσληψη αξιολόγηση, προαγωγή).
Επιβάλλεται να λειτουργήσουμε σωστά συστήματα διαχείρισης ανθρώπινου δυναμικού, κυρίως στον ευρύτερο δημόσιο τομέα.
Επίσης, πρέπει να τεθεί σε ορθολογιστική βάση το κεφάλαιο του συνταξιοδοτικού συστήματος των υπαλλήλων του δημόσιου και ημιδημόσιου.

Πολλοί Κύπριοι μεγαλούργησαν ως μετανάστες
Οι παππούδες και οι γονείς μας ήταν μετανάστες ή και πρόσφυγες, σήμερα ο Κύπριος έγινε μήπως ξενοφοβικός;
Πιστεύω ότι είμαστε ξενοφοβικοί. Εκείνο το χαριτωμένο που λέγαμε για την κυπριακή φιλοξενία έχει εκλείψει. Κατά την εκτίμησή μου η ξενοφοβία μας διαμορφώθηκε μέσα από ιστορικούς και γεωγραφικούς λόγους. Ως νησί ο πληθυσμός ήταν αποκομμένος από τον υπόλοιπο κόσμο και πολιτισμό, γι’ αυτό λειτουργούσε συντηρητικά. Επιπλέον, η μακρά περίοδος που η Κύπρος ήταν υπό κατοχικό ζυγό δημιούργησε αισθήματα φόβου και ανασφάλειας, διότι οι ξένοι που γνωρίζαμε ήταν κυρίως οι κατακτητές.
Θα ήταν ευχής έργον η κοινωνία μας να είναι περισσότερο αλληλέγγυα προς τον οικονομικό μετανάστη. Οι οικονομικοί μετανάστες αγωνίζονται για να επιβιώσουν και καταβάλλουν σκληρές προσπάθειες, κάνουν μεγάλες θυσίες για να δημιουργήσουν.
Θυμηθείτε όταν οι Κύπριοι μετανάστευαν πριν μερικές δεκαετίες στην Αγγλία και στην Αμερική, πόσο σκληρά εργάστηκαν και δεν είναι λίγοι αυτοί οι οποίοι δημιούργησαν, έκαναν επιχειρήσεις και περιουσία και διακρίθηκαν στην ξενιτιά.

Σχόλια ΕΜΟΥ του Ιστολόγου:
Τα λόγια της κυρίας Κωστέα, κυρίως σ' ότι αφορά το ζήτημα της ξενοφοβίας, μιλάνε από μόνα τους! Γι’ αυτό κι εγώ ΔΕΝ θα προσθέσω οτιδήποτε άλλο [τουλάχιστόν για την ώρα] ... Κάποιες διαφορετικές σκέψεις που έχω για τις άλλες [τεχνοκρατικές] προσεγγίσεις της θα τις αφήσω για μετά ...

Anef_Oriwn
Κυριακή 20/2/2011