Ανάρτηση 89/2012 [έκτακτη, Αριστερή, αντιφασιστική και εξ αναδημοσιεύσεως] – Ένα κείμενο του Γιώργου Χαραλάμπους για τον φασισμό…

Εισαγωγικά και επεξηγηματικά:

Την Τετάρτη 18 του μηνός διοργανώθηκε και πραγματοποιήθηκε από την Ε.Ρ.Α.Σ. [την Επιτροπή για μια Ριζοσπαστική Αριστερή Συσπείρωση]  στη Δημοσιογραφική Εστία στη Λευκωσία πολιτική συζήτηση με θέμα “Φασισμός: τι είναι και πως αντιμετωπίζεται”… Το θέμα επίκαιρο, καυτό και ενδιαφέρον γι’ αυτό και η εκδήλωση προσέλκυσε αρκετά άτομα [γύρω στα 80-100]… 

Στις ομιλίες τους οι εισηγητές έκαμαν μια ιστορική αναδρομή στο πολιτικοκοινωνικό φαινόμενο/κίνημα του φασισμού [με αναφορές στην ιστορική ανάπτυξη στην Ιταλία υπό τον Μουσολίνι και στην Γερμανία υπό τον Χίτλερ, στα Τάγματα Εφόδου, στο πως και γιατί απέκτησαν αυτά τα κινήματα/κόμματα λαϊκή βάση και πως αντιμετωπίστηκαν από την Αριστερά και δη τους κομμουνιστές – ειδικά οι ναζιστές του Χίτλερ], ως επίσης και για το πώς δρουν σήμερα οι φασιστικές οργανώσεις [σε Κύπρο και Ελλάδα] και το πώς τις αντιμετωπίζουμε κι ως Αριστερά αλλά και γενικότερα ως [κυπριακή] κοινωνία.    

Αρκετά ζωντανή και ενδιαφέρουσα ήταν και η συζήτηση που ακολούθησε. [Αν ήταν και πιο σύντομες και πιο πολύ επί της ουσίας κάποιες μακρόσυρτες θεωρητικές τοποθετήσεις, κύρια μερικών ελλαδιτών συντρόφων, θα ήταν ακόμα καλύτερα! Και δεν είναι κακία αυτό, αλλά συντροφική παραίνεση]…

Θα ήθελα όμως να σταθώ σε δύο σημεία που τονίστηκαν στη συζήτηση:

1. Στην ανάγκη αντιμετώπισης του φασισμού τόσο σε ιδεολογικό επίπεδο [ας πούμεν, όπως σημείωσε και ο Νίκος Κατσουρίδης, ότι ο φασισμός είναι γέννημα και θρέμμα του καπιταλισμού], αλλά και στους δρόμους και στις γειτονιές με κινήσεις “αντιπερισπασμού” στις εκδηλώσεις των φασιστών [χωρίς τούτο να σημαίνει ότι πρέπει κατ’ ανάγκη να παίζουμε ξύλο με τους φασίστες ή/και να χύνεται αίμα]…

2. Στην αναγκαιότητα για ενωτική αντιφασιστική δράση απ’ όλη την Αριστερά [θεσμική, κοινοβουλευτική, εξωκοινοβουλευτική, αναρχική] που θα εκφραστεί μέσα από ένα ενιαίο αντιφασιστικό μέτωπο. Απ’ αυτό το Μέτωπο [ως τόνισαν όχι μόνο ο Νίκος Κατσουρίδης, αλλά και οι Ντίνος Αγιομαμμίτης και Δάφνος Οικονόμου της ΕΡΑΣ] ΔΕΝ χωρούν προ-αποκλεισμοί κι ούτε γίνεται να λείπουν απ’ αυτό το ΑΚΕΛ [και η ΕΔΟΝ], ως η μεγαλύτερη συνιστώσα της Αριστεράς, έστω κι αν κάποια συντρόφια από εξω-ΑΚΕΛικούς χώρους, διαφωνούν σε επιμέρους ζητήματα, ή ίσως και με τη συνολική πολιτική του ΑΚΕΛ…

*******************
Προλογικά:

Σήμερα το πρωί στον “Πολίτη” εντόπισα ένα άρθρο του Γιώργου Χαραλάμπους [με τον οποίο, να αναφέρω ότι,  ΔΕΝ ξερόμαστε] για τον φασισμό [εξ αφορμής της εκδήλωσης της ΕΡΑΣ]… Το ίδιο άρθρο το είδα και πιο μετά, αναδημοσιευμένο και στο Blog της Ε.Ρ.Α.Σ., απ’ όπου και το “υπέκλεψα”. Επειδή λοιπόν, το συγκεκριμένο άρθρο παρουσιάζει αρκετό ενδιαφέρον κι από θεωρητικής αλλά κι από πρακτικής [για το πώς αντιμετωπίζεσαι ο φασισμός] άποψης, αποφασίσαμε να το μεταφέρουμε και να το αναδημοσιεύσουμε εδώ στο Blog μας προς ενημέρωση…

*******************************
“Με αφορμή τη συζήτηση που διοργάνωσε η Ε.Ρ.Α.Σ
Σημειώσεις για τον φασισμό”

[του Γιώργου Χαραλάμπους, Ειδικού Επιστήμονα στο Τμήμα Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Κύπρου και Επισκέπτη Λέκτορα στο Τμήμα Δημοσιογραφίας του Πανεπιστημίου Frederick,
“Πολίτης”, Κυριακή 22/7/2012, σελ. 15 & Blog της ΕΡΑΣ – link: http://erascy.blogspot.com/2012/07/blog-post_5367.html]... 

{Οι υπογραμμίσεις και επιχρωματώσεις είναι δικές μου, όπως επίσης ολόδικες μου είναι και οι σημειώσεις με σχόλια και παρατηρήσεις εντός των αγκύλων}… 

“«Θα ξαναγυρίσουμε και η γη θα τρέμει (...)»
Γιόζεφ Γκαίμπελς

Την περασμένη Τετάρτη, η Επιτροπή για μια Ριζοσπαστική Αριστερή Συσπείρωση (Ε.Ρ.Α.Σ.) διοργάνωσε συζήτηση με τίτλο ‘Φασισμός: Τι είναι και πως αντιμετωπίζεται’, με ομιλητές τους Νίκο Κατσουρίδη, Γιώργο Τσιάκαλο και Δάφνο Οικονόμου. Ήταν επικαιρότατη, ζωντανή και διαφωτιστική. Κυρίως ήταν κοινωνικά απαραίτητη δεδομένης της πρόσφατης ανόδου της Χρυσής Αυγής στην Ελλάδα, της αυξημένης πλέον κινητοποίησης του ΕΛΑΜ στην Κύπρο και τις προκλητικές ακρότητες λόγου όσων σήμερα διαστρεβλώνουν την ιστορική αλήθεια για το πραξικόπημα και την Τουρκική εισβολή του 1974. Ακολουθούν κάποιες σημειώσεις στη βάση των όσων ειπώθηκαν, αλλά και αυτών που προσωπικά θεωρώ ότι πρέπει να ειπωθούν επιπλέον:

·  Ο διαχωρισμός μεταξύ κοινωνικού ρεύματος και πολιτικού σχήματος είναι απαραίτητος για την κατανόηση του φαινομένου του φασισμού. Τα φασιστικά κόμματα και κινήματα είναι πολιτικά σχήματα που εκφράζουν κοινωνικά ρεύματα και διαιρετικές τομές, οι οποίες όμως υποβόσκουν από προηγουμένως. Αυτό συνεπάγεται ότι η εκλογική άνοδος ενός πολιτικού σχήματος σήμερα μπορεί να εντοπιστεί μερικά ή αρκετά χρόνια πριν, στο επίπεδο κοινωνίας. Πολλοί από τους ψηφοφόρους της άκρας δεξιάς δεν δημιουργούν συνειδήσεις μέσα στη μικρή περίοδο κατά τη διάρκεια της οποίας η άκρα δεξιά αυξάνει τους ψήφους της. Αντίθετα, οι φασιστικές τους ιδέες και προδιαθέσεις είναι ήδη διαμορφωμένες παρόλο που δεν μεταφράζονται σε ψήφο για αυτά τα κόμματα. Ως συνήθως, τέτοιοι ψηφοφόροι αρχικά και για καιρό στεγάζονται σε δεξιά ή άλλα ακροδεξιά κόμματα που εξοικειώθηκαν εν μέρει με τη δημοκρατία όπως λειτουργεί σήμερα, τα οποία τους ικανοποιούν και κατ’ επέκταση τους κρατούν στους κόλπους τους, μέσω της υποβάθμισης της οποιασδήποτε αντί-φασιστικής ρητορείας και δραστηριότητας. Δεν είναι καθόλου τυχαίο το ότι στην Κύπρο το ΕΛΑΜ άντλησε αρκετούς ψήφους στις βουλευτικές του 2011 από το ΕΥΡΩΚΟ. Ούτε το γεγονός ότι πολλοί από τους καινούργιους ψήφους της Χρυσής Αυγής προέρχονται από το ΛΑΟΣ και τη Νέα Δημοκρατία.

[Σημείωση Ιστολόγου: Και πιο πριν αυτοί – οι ψηφοφόροι του ΕΛΑΜ και του ΕΥΡΩΚΟ – ήταν ψηφοφόροι του ΔΗΣΥ. Κι εκεί διατηρούν ακόμα ισχυρά ερείσματα… Η ακροδεξιά/φασιστική συνείδηση αυτών των ψηφοφόρων, εμποτισμένη με μεγάλες δόσεις αντικομουνισμού κι αντι-ΑΚΕΛισμού, εκδηλώθηκε πέρσι έντονα και ανέβηκε στο απόγειο της στις “αγανακτισμένες” συνάξεις εξω από το Προεδρικό]...      

·  Τα πιο πάνω εξηγούν σε μεγάλο βαθμό και γιατί η αντίσταση στον φασισμό είναι διαχρονικά μέλημα, κυρίως της αριστεράς και της ριζοσπαστικής αριστεράς. Γιατί άλλωστε σπάνια ακούμε μη-αριστερά κόμματα και οργανώσεις να τοποθετούνται επί του θέματος; Εν μέρει, διότι αντιπροσωπεύουν εν δυνάμει ψηφοφόρους της άκρας δεξιάς και δεν θέλουν να τους χάσουν. Κατά τη γνώμη μου τούτο το γνώρισμα των κομματικών συστημάτων, ιδιαίτερα στην Ευρώπη, πρέπει να ληφθεί υπόψη από εκείνες τις Μαρξιστικές ερμηνείες του φασισμού που τείνουν να αποδίδουν στο φαινόμενο μια εντελώς οικονομίστικη νομοτέλεια.

[Σημείωση Ιστολόγου: Να σημειώσω την ανοχή του ΔΗΣΥ, ακόμα και φιλελεύθερων στελεχών του προς την ακροδεξιά πτέρυγα του Κόμματος, για να μην μειωθούν τα ποσοστά τους. Βλέπε εκλογή του Σωτήρη Σαμψών ως βουλευτή του Κόμματος, την παρουσία στελεχών του Κόμματος στα μνημόσυνα του Γρίβα και του Σαμψών και την κατάθεση απ’ αυτούς στεφανιών. Σε περσινή, προ των βουλευτικών εκλογών, ανάρτηση μου είχα αποκαλύψει την ύπαρξη προεκλογικής πινακίδας του ΕΛΑΜ έξω από το γήπεδο της Ανόρθωσης, μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της οποίας ήταν υποψήφιος βουλευτής με τον “Συναγερμό”!   

·  Ταυτόχρονα η σχέση μεταξύ κοινωνικού ρεύματος και πολιτικού σχήματος είναι αμφίδρομη. Παρόλο που τα κοινωνικά ρεύματα που εκφράζουν τον φασισμό οδηγούν στη δημιουργία πολιτικών σχημάτων που τον αντιπροσωπεύουν [σημ. Ιστολόγου: από τις φασίζουσες εκδηλώσεις έξω από το Προεδρικό ξεπήδησε και η υποψήφια για την Προεδρία της Δημοκρατίας κα Μακαρία- Άντρη Στυλιανού], τα δεύτερα καλλιεργούν περαιτέρω τα πρώτα, συνεισφέροντας στην εμπέδωση φασιστικών ιδεών, νοοτροπιών και πράξεων σαν κάτι το ηθικά αποδεκτό και το πολιτικά απαραίτητο. Ο φασισμός λοιπόν, όπως και η κάθε ιδεολογία, έχει μια δυναμική που καθορίζεται μεταξύ άλλων, από τα δρώμενα στον πολιτικό στίβο και πιο συγκεκριμένα από το εκτόπισμα που έχει ή αποκτά ένα φασιστικό κόμμα ή κίνημα, εντός αλλά και εκτός της βουλής.

·  Η συζήτηση για την άνοδο του φασισμού καλό θα ήταν να αποφεύγει τις μονοδιάστατες εξηγήσεις, με τον ίδιο τρόπο που αυτές δεν προσφέρονται για την ανάλυση κανενός κοινωνικού και πολιτικού φαινομένου. Η ήδη υπάρχουσα βιβλιογραφία καταδεικνύει μια σειρά από λόγους: τη μετανάστευση, τις οικονομικές κρίσεις, τη δομή των εκλογικών και κομματικών συστημάτων, τον ρόλο των ΜΜΕ. Φυσικά, το εν λόγω ζήτημα των αιτιακών σχέσεων που καταλήγουν στον φασισμό δεν είναι εξολοκλήρου ακαδημαϊκό. Έχει ευρύτερες διαστάσεις που αφορούν στον τρόπο αντιμετώπισης του φασισμού, αφού η αναγνώριση της πολυπλοκότητας των αιτιών του, μπορεί να φωτίσει τόσο τις άγνωστες ή λιγότερο γνωστές πτυχές της ανθεκτικότητάς του, όσο και τη ποικιλομορφία στις πιθανές οδούς αντίστασης σε αυτόν.

·  Αλλά και τα ακαδημαϊκά/θεωρητικά εγχειρήματα ακτινογράφησης του φασισμού δεν πρέπει να σνομπάρονται ως επουσιώδη από πρακτικής πλευράς. Οι συγκριτικές αναλύσεις του Ιταλικού φασισμού με τον Γερμανικό ναζισμό, παραδείγματος χάριν, μπορούν να βοηθήσουν στη συγκεκριμενοποίηση και τοπικοποίηση του αντί-φασιστικού λόγου και δράσης, έτσι ώστε να αυξηθεί η πειστικότητα και αποτελεσματικότητά τους. Παρομοίως, οι διάφορες τυπολογίες των ακροδεξιών κομμάτων δύνανται να αποτελέσουν υπόβαθρο περαιτέρω επεξεργασίας των κομματικών τους ιδιαιτεροτήτων όσο αφορά, μεταξύ άλλων, την οργανωτική τους διάρθρωση, τους τρόπους προπαγάνδας που υιοθετούν, την στρατολόγηση μελών και τις ιδεολογικές τους αποχρώσεις.

· Λόγω του ότι ο φασισμός σαν πολιτικό σχήμα έχει κινηματικό χαρακτήρα με σημαντικό πεδίο δράσης τις πλατείες, τις γειτονιές και τον δρόμο, είναι εκεί που χρειάζεται να εστιαστεί η αντιμετώπισή του. Δηλαδή, να αντιμετωπιστεί το φαινόμενο εκεί όπου παρατηρούνται οι πιο επικίνδυνες και βίαιες εκφάνσεις του. Παρόλα αυτά και προεκτείνοντας τη σημασία αναγνώρισης της ύπαρξης του φασισμού σαν κοινωνικό ρεύμα πριν αυτό αποκρυσταλλωθεί πολιτικά, οι συνταγές επίλυσης του προβλήματος είναι επιτακτικό να επικεντρωθούν επίσης και στα βαθύτερα ρεύματα όπου εκκολάπτονται φασιστικές ιδέες και μορφοποιούνται ιδεολογίες και τρόποι σκέψης. Με άλλα λόγια την παιδεία, τον ρόλο της εκκλησίας (που σε αυτή τη χώρα, μέσω του Αρχιεπισκόπου έχει στο πρόσφατο παρελθόν επικροτήσει το ΕΛΑΜ), τη χρήση των εννοιών και των όρων από τα ΜΜΕ, την υποκουλτούρα ορισμένων ποδοσφαιρικών ομάδων. Εκεί τα πράγματα είναι πιο δύσκολα, διότι η όποια μαζικότητα του αντί-φασισμού δεν έρχεται αντιμέτωπη μόνο με τους ίδιους τους φασίστες αλλά με ένα ολόκληρο, συστημικό πλέγμα συμφερόντων και παγιωμένων πρακτικών.”

[Σημείωση Ιστολόγου: 
Τεράστια η ευθύνη των αστικών Μέσων Μαζικής Εξαπάτησης με την υπέρμετρη προβολή που κάνουν στις ακροδεξιές/φασιστικές οργανώσεις, προφανώς σκόπιμα για να λειτουργήσουν ως ανάχωμα στην περαιτέρω άνοδο της Αριστεράς. Να σημειώσω μόνο την αβρότητα με την οποία η γνωστή τηλεπερσόνα κα Ελίτα αποκαλούσε με το «Χριστό μου»(!) τον Πρόεδρο του ΕΛΑΜ Χρίστο Χρίστου]…  

Για τα εισαγωγικά, τα λοιπά σχόλια

και την αναπαραγωγή του κειμένου,

Anef_Oriwn

[ο Αντιφασίστας]

Κυριακή 22/7/2012

**************************
Προσθήκη Υστερόγραφου 22/7/2012 – 8:00 μ.μ.:

Ένα ακόμα ενδιαφέρον κείμενο του Γιώργου Χαραλάμπους με τίτλο “Μια ανασκόπηση του κομματικού τοπίου στην Κυπριακή Δημοκρατία, εφτά μήνες πριν τις Προεδρικές”, θα βρείτε και πάλι στο Blog της Ε.Ρ.Α.Σ..

Anef_Oriwn