Ανάρτηση 6/2010 [κυπριακή, ανατολίτικη, του παζαρκού και μικελλίδεια] – Έναν άρθρο του Γιάγκου Μικελλίδη για τα ανατολίτικα παζάρια στα κατεχόμενα...

{Ξεκινώ το κείμενο μου αυτό με μιαν ... απλήρωτη διαφήμιση}...

Ο γνωστός ψυχίατρος [μακριά από ΕΜΑΣ] και κοινωνικοπολιτικός και ψυχογραφικός αναλυτής [επί παντός επιστητού αναφορικά με τα κυπριακά ψυχο-κοινωνικοπολιτικά δρώμενα] Γιάγκος Μικελλίδης εδώ και χρόνια αρθρογραφεί πάνω σε μόνιμη βάση στον κυριακάτικο “Πολίτη”. Διατηρεί τη στήλη “De Profundis”, όπου συνήθως μ’ ένα έντονα ακραίο, μηδενιστικό αλλά και γραφικό τρόπο [αλλά και με ύφος χιλίων καρδιολόγων και 500 καρδιναλίων], γράφει και ξιφουλκεί [με ιδιαίτερο πάθος] κατα των οικονομικών, πολιτικών, κομματικών και εκκλησιαστικών κατεστημένων [όπως ο ίδιος τα αντιλαμβάνεται] της Κύπρου. Θεωρεί, ας πούμεν, ότι ΟΛΟΙ οι πολιτικοί [από την Αριστερά μέχρι και τη Δεξιά], είναι διεφθαρμένοι και λαδώνονται [δηλ. τα παίρνουν και τα τρωνε], ΤΙΠΟΤΑ ΔΕΝ υπάρχει σωστό, για όρθιο σ’ αυτό τον έρμο τον τόπο ... [Λέτε να χρήζουμε όλοι ψυχιατρικής κούρας; - Μάλλον ξούρας, μου φαίνεται!]. Τα έχει έντονα με τον Μακάριο, [ίσως λόγω παιδικών τραυμάτων] και τα βάζει με ιδιαίτερο πάθος με τη Δεξιά γενικότερα και τη Γιωρκατζιήτικη συνοπαρτζιά ειδικότερα, αλλά ΔΕΝ χαρίζεται ΟΥΤΕ τζιαι στην Αριστερά και δη στην παλιά ΑΚΕΛική ηγεσία.

Τα γραφόμενα του Μικελλίδη τα παρακολουθώ τακτικά εδώ και χρόνια – κάποτε τον διαβάζω εξ ολοκλήρου, άλλες φορές τον μισοδιαβάζω και ενίοτε και καθόλου! Οφείλω μάλιστα να πω ότι πάνω σε κάποια ζητήματα [συνήθως κοινωνικού περιεχομένου], συμφωνώ μαζί ΤΟΥ, στο τέλος όμως τα χαλά όταν αρχίσει να ανακατώνεις τις κουβέντες του και τους πολιτικούς [βγάζοντας ίσως έτσι προς τα έξω τα απωθημένα και τις έμμονες του ... Σίγουρα θα έχει κι αυτός την ανάγκη να τα πει σε κάποιον!]
{Ένα εξαιρετικό κείμενο έγραψε - ο Μικελλίδης – το καλοκαίρι με αφορμή την λεγόμενη φυγοστρατία, που στην ουσία είναι η επιβεβλημένη απαλλαγή των νέων με ψυχολογικά προβλήματα από τον στρατό. Θα το βρείτε στο blog του Αντιφωνητή στο link: http://antiphonist.blogspot.com/2009/08/blog-post_12.html
Επίσης να αναφέρω ότι πολλά από τα πιο παλιά άρθρα του τα έχει εκδώσει και σε βιβλία}.

Θα ήθελα ακόμα να σημειώσω ότι παλαιότερα ο Μικελλίδης ήταν υπέρμαχος και ένθερμος θιασώτης της επαναπροσέγγισης και της σύστασης ενός κοινού [ομόσπονδου] κράτους με τους τουρκοκύπριους συμπατριώτες μας. Τους τελευταίους μήνες όμως παρατηρώ [μέσα από την ορθογραφία του στον “Πολίτη”], να έχει κάμει στροφή 180 μοιρών και φαίνεται να προτιμά πλέον τη διχοτόμηση. Μιλά απαξιωτικά για τόση τουρκοκυπρίους, κάτι που ΔΕΝ έκανε προηγουμένως ... Τότε μάλιστα έδειχνε να απολαμβάνει και τες εξορμήσεις και επισκέψεις του στη βόρεια [κατεχόμενη] Κύπρο. Λέτε να τον έχει καταβάλει [κι αυτόν] κανένα σύνδρομο απαισιοδοξίας [και εθν9ικιστικού παροξυσμού] και να χρειάζεται ψυχολογική στήριξη;
Στον “Πολίτη” της Κυριακής 10 του Γενάρη υπήρχε ένα πολύ ωραίο κείμενο του [ανθρωπογεωγραφικό και με λαογραφική και πολιτισμική υφή], γραμμένο φαίνεται σε στιγμές ηρεμίας και ευφορίας … Στο κείμενο του ο Μικελλίδης περιγράφει τα “ανατολίτικου” στυλ παζάρια [αγορές] που υπάρχουν και λειτουργούν σε κάποια μέρη στα κατεχόμενα [και τα οποία έχει να επισκεφτεί] καθώς και τους ανθρώπους που συχνάζουν εκεί, είτε ως πραματευτές είτε ως πελάτες [συνήθως τούτοι είναι ανατολίτες έποικοι] ... Ίσως σκοπός του να ήταν η ανάδειξη του ασυμβίβαστου [όπως ο ίδιος πλέον το θεωρεί] της επανένωσης ΜΑΣ [δηλ. Ημών των ελληνοκυπρίων] με τους “γύφτους” [ή τους “κουρούπεττους” – όπως τους είπε κάπου τζι’ ο παρέας ο Kyproleon], τους εποίκους [αν και κατα βάθος υποβάλλει ότι τούτο ΔΕΝ είναι εφικτό ούτε και με τους τουρκοκύπριους]!
Όμως το [υπό αναφορά μικελλίδειον] κείμενο έχει [όπως ανάφερα ήδη και πιο πάνω] και μια λαογραφική και ανθρωπογεωγραφική χροιά ... Τούτο μου θύμισε μάλιστα μια δική μου περσινή επίσκεψη [αυγουστιάτικη] στην Καρπασία και πιο συγκεκριμένα στο Ριζοκάρπασο [όπου είχαμε την ευκαιρία και την τύχη να δοκιμάσουμε και το καρπασίτικο οφτό της τερατσιάς [χαρουπιάς]. Η περιδιάβαση στο χωριό και στην γύρω περιοχή [(ψευδο)κολυμπήσαμε και στην πανέμορφη αμμώδη παραλία κάτω από τον Απόστολο Αντρέα] και οι εικόνες και θεάσεις που αποτυπώθηκαν στο μυαλό μου [όπως, ας πούμεν, τα κακοντυμένα παιδιά ή οι γυναίκες με τα σαλβάρια και τα κακοσυντηρημένα σπίτια] μου θύμισαν τη δεκαετία του '60 [κάτι για το οποίο κάμνει μνεία κι ο Μικελλίδης στο δικό του κείμενο, όταν λέει ότι “… πουλιούνται και τρώγονται προϊόντα τα οποία τρωγόντουσαν απ’ εδώ πριν τριάντα χρόνια …”!

Παραθέτω λοιπόν πιο κάτω το κείμενο του Μικελλίδη ...

"ΑΝΑΤΟΛΗ ΑΝΑΤΟΛΩΝ"
[του Γιάγκου Μικελλίδη, εφημ. “Πολίτης” - 03/01/2010, σελ. 9 – link: http://www.politis-news.com/cgibin/hweb?-A=920280&-V=archivearticles&-p]

“Στα κατεχόμενα γίνονται τρεις λαϊκές αγορές: μια στου Μόρφου, μια στο Βαρώσι και μια κάπου αλλού, δεν θυμάμαι πού. Αυτές τις λαϊκές αγορές τις νέμονται τσιγγάνοι. Δεν ξέρω αν είναι τσιγγάνοι ή Αλουήτες, δηλαδή Τούρκοι της Συρίας. Υπάρχουν πάρα πολλοί Τούρκοι της Συρίας στα κατεχόμενα. Έρχονται συνήθως από την Αλεξαντρέττα. Δεν ξέρω αν έχουν μόνιμη κατοικία ή ζουν μεταναστευτικά από πανήγυρη σε πανήγυρη. Πωλούν κυρίως προϊόντα από την Τουρκία, φρούτα, ωραία φρούτα, μεγάλα αχλάδια, μεγάλα κυδώνια, ωραία μήλα. Με αυτούς ενώνονται έποικοι πωλητές τοπικών προϊόντων, πατάτες, καρότα και υπάρχουν και ορισμένοι Τουρκοκύπριοι, πολύ λίγοι νομίζω, που πουλούν εντελώς τοπικά προϊόντα, μολόχες, χωστές, λαψάνες. Γενικώς, οι λαϊκές αγορές μονοπωλούνται από ξένους και έχουν και βασικά ξένους πελάτες, έποικους. Εκτός από γεωργικά προϊόντα πουλούν ρούχα, ποτήρια, τα πάντα. Δεν έχουν σχέση με τις δικές μας λαϊκές αγορές, ούτε με τις ευρωπαϊκές. Είναι πιο πολύ ένα πολύβουο παζάρι της Ανατολής. Ο κόσμος, σκούρος, πολύχρωμος, μη ευρωπαϊκά ντυμένος, τονίζει ότι εδώ δεν είναι Ευρώπη, είναι Ανατολή. Φαντάζομαι, αυτά τα παζάρια, από την Κωνσταντινούπολη μέχρι το Ουζμπεκιστάν, θα είναι περίπου τα ίδια, με τα ίδια φρούτα, τα ίδια χόρτα, τους ίδιους μαύρους πωλητές. Ένας άλλος κόσμος. Να μου πεις και η αγορά του “ΟΧΙ” και του δημοτικού παντοπουλίου κι αυτές άρχισαν να μονοπωλούνται από ξένους, Πακιστανούς, Κινέζους, αλλά όχι σε τέτοιο βαθμό. Συνεχίζουν να διατηρούν το τοπικό τους χρώμα και την τοπικότητα των προϊόντων τους. Η αγορά του Παλιού Δημαρχείου δεν μοιάζει με τις αγορές της Σαμαρκάντης, ενώ η αγορά του Μόρφου είναι ακριβώς η ίδια.
Ο Ανδρόνικος Πασχάλης* [σημ. Ιστολόγου: Έχω την εντύπωση ότι το πρόσωπο αυτό είναι φανταστικό], περιπλανήθηκε με τις ώρες μέσα στο τεράστιο αυτό παζάρι, πρόσεξε ότι τα προϊόντα που πουλιούνται και τρώγονται απ’ εκεί δεν έχουν μεγάλη διαφορά από τα προϊόντα που πουλιούνται και τρώγονται απ’ εδώ. Η μόνη διαφορά είναι ότι πουλιούνται και τρώγονται προϊόντα τα οποία τρωγόντουσαν απ’ εδώ πριν τριάντα χρόνια. Καμία σχέση δεν έχει η αγορά του Μόρφου με το σουπερμάρκετ του Καρφούρ ή του Χαραλαμπίδη, ούτε στο είδος, ούτε στην ποιότητα των προϊόντων, ούτε στους κανόνες υγιεινής, ούτε στο πολύβουο πλήθος, σε τίποτε. Ενώ, η αγορά του παλιού Δημαρχείου, έχει κάποια σχέση με τον Ορφανίδη.
Ο Ανδρόνικος Πασχάλης, ένοιωθε το κύλισμα της βόρειας Κύπρου προς την Ανατολή. Σκέφτηκε ότι οι Τουρκοκύπριοι έχουν εξοντωθεί, εξαφανιστεί και επικρατεί το ανατολικό στοιχείο. Κούρδοι, Μαυροθαλασσίτες, Αλουήτες, Τσερκέζοι, Τσετσένοι, Τουρκοβούλγαροι και ορισμένοι Τούρκοι αποτελούσαν τη μαγιά αυτής της αγοράς που γίνεται στου Μόρφου, εκατό μέτρα από την πρώην Μητρόπολη και την εκκλησιά του Αγίου Μάμα και ένοιωσε ότι απ'εκεί τα πράγματα κύλισαν τριάντα χρόνια πίσω. Κατάλαβε, επίσης, ότι τα κατεχόμενα έχουν γίνει όπως όλη η Ανατολή. Μία χώρα δύο ταχυτήτων, με μια μειονότητα που ψωνίζει στα σουπερμάρκετ, που δεν διαφέρουν σε τίποτε από τα ευρωπαϊκά και μια άλλη πλειονότητα που ψωνίζει στην αγορά του Μόρφου. Αυτοί που ψωνίζουν στα μοντέρνα σουπερμάρκετ φορούν παπούτσια reebok, φόρμες reebok, φανελούδες lacoste, έχουν καλοξυρισμένα μουστάκια, βαστούν λεφτά, είναι κοινωνικά ανεπτυγμένοι, τρων prefab και χάμπουρκερς όλων των ειδών, ακόμα και burger king, οδηγούν BMW και άλλα ευρωπαϊκά αυτοκίνητα και όταν δεν βρίσκουν τα κορνφλέικς τους απ'εκεί έρχονται απ’ εδώ και ψωνίζουν στα δικά μας σουπερμάρκετ και στο Jumbo. Χτυπούν και κανένα Μακντόναλτνς. Οι άλλοι ζουν όπως εζούσαν στη Γιαλούσα το εξήντα και γοράζουν τραχανάδες, αναράδες, χωστές, home made ελιόπιτες, είναι ντυμένοι με σαρβάρια. Αυτοί είναι πολλοί και υπάρχουν και άλλοι πάρα πολλοί, εκατομμύρια, εις την Τουρκία, έτοιμοι να έρθουν να τους ενισχύσουν, διότι εκεί δεν υπάρχουν όβολα, ενώ εδώ ψευτοζούν. Ανατολή Ανατολών, σκέφτηκε ο Ανδρόνικος Πασχάλης και αγόρασε μια τσάντα χωστές, πέντε μάτσες μολόχες και μια ελιόπιτα, φοβερά νόστιμη, την οποία έφαγε επιτόπου, εγκατέλειψε με λύπη το πολύβουο πλήθος και επέστρεψε εις την Ευρώπη των Μακντόναλντς.”

Σχόλια Ιστολόγου:

Τα πιο πολλά που είχα να πω τα κατάθεσα στην εισαγωγή ΜΟΥ. Εδώ θα συμπληρώσω όμως ακόμα μερικά πράγματα [κυρίως εικόνες και περιγραφες από την καλοκαιρινή επίσκεψη μου στην Καρπασία]:

1. Κατ’ αρχάς κάτι σχετικό με το κείμενο του Μικελλίδη: Να πω ότι ΔΕΝ ξέρω τους λόγους που ΤΟΝ ώθησαν να γράψει το συγκεκριμένο άρθρο, όμως πολύ πιθανόν τούτο να ήταν αλληγορικό. Πιο συγκεκριμένα ίσως να ήθελε να συσχετίσει να «ανατολίτικα παζάρια», με τα παζάρια για το κυπριακό που υποτίθεται θα ξεκινούσαν εκείνες τις μέρες με την έναρξη των «εντατικών συνομιλιών» μεταξύ Χριστόφια – Ταλάτ ...

2. Για τα «ανατολίτικα παζάρια» [με άμεσες και χωρίς περιστροφές αναφορές στις «εντατικές συνομιλίες» και στο κυπριακό] έγραψε μερικές μέρες μετά [στις 12/01/2010] και ο Σενέρ Λεβέντ σε άρθρο του στην καθημερινή του στήλη “Ημερολόγιο”, στον “Πολίτης”, [link: http://www.politis-news.com/cgibin/hweb?-A=922328&-V=archivecolumns].
Παραθέτω δύο μικρά αποσπάσματα:
i. “Οι πλευρές στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων εδώ σε εμάς μοιάζουν με τους πωλητές στην αγορά μεταχειρισμένων ειδών στην Κωνσταντινούπολη, στην Αλεξανδρούπολη ή στην Ινδία που αρχίζουν να παζαρεύουν από τις εκατό λίρες για ένα προϊόν που αξίζει τρία γρόσια. Πρώτα ζητούν το αδύνατο. Αρχίζουν με τα πολλά. Υποβάλλουν εισηγήσεις που ποτέ δεν είναι δυνατόν να γίνουν αποδεχτές. Αρχίζουν ένα σκληρό παζάρι με τον αγοραστή που έχουν απέναντί τους. Ύστερα, μόλις πέσει στις δέκα λίρες το παζάρεμα που άρχισε από τις εκατό λίρες, αρχίζει και ο αγοραστής να αμφιβάλλει. Σκέφτεται ότι κάποιος δόλος υπάρχει στο προϊόν. Μετανιώνει και δεν το αγοράζει.Ένα τέτοιο παζάρεμα μου ήρθε στο μυαλό, μόλις είδα τις προτάσεις που υπέβαλε η τουρκική πλευρά στην ελληνική. Θυμήθηκα ότι είμαστε σε ένα ανατολίτικο παζάρι.”
ii. "Μπορεί να υπάρχουν κάποιοι που ενοχλήθηκαν μαζί σου, επειδή δεν απέρριψες ασυζητητί τις προτάσεις αυτές. [σημ. Ιστολόγου: Μιλά για τον Πρόεδρο Χριστόφια που ΔΕΝ απόρριψε ασυζητητί τες απαράδεχτες τουρκικές προτάσεις που υποβλήθηκαν εκείνες τες μέρες]. Μην δίνεις σημασία. Αυτά δεν κάνουν να χαθεί η γεύση ενός γεμιστού κοτόπουλου με σαλάτα. Εσύ, να κοιτάς τη δουλειά σου. Όσοι σαστίζουν με την ψυχραιμία σου, αν θέλουν να ικανοποιήσουν την περιέργειά τους, ας έρθουν να ρωτήσουν εμένα. Μήπως υπάρχει κανείς που σε καταλαβαίνει καλύτερα από εμένα; Εκείνοι νομίζουν ότι βρίσκονται στην αγορά των Βρυξελλών. Ή σε αυτήν του Άμστερνταμ. Πού να ξέρουν ότι όλοι είμαστε σε ένα ανατολίτικο παζάρι; Και ότι έχουμε απέναντί μας έναν πονηρό έμπορο αυτής της αγοράς; Εσύ, όμως, ξέρεις. Διότι γύρισες πολύ σε εκείνα τα λιμάνια. Ίσως να μην τα συνάντησες αυτά μόνο στην Αβάνα και στην παλιά Οδησσό. Ζητούν το ανέφικτο από εσένα. Ζητούν πολλά. Περνούν πολύ κακά πράγματα από το μυαλό σου, έτσι δεν είναι; Νιώθεις ότι έχει γίνει αναφορά στην τιμή σου. Όμως, δεν φεύγεις από το τραπέζι. Περιμένεις. Να λογικευτεί. Να μειώσει ο άνθρωπος τις απαιτήσεις του. Διότι αυτό είναι ένα ανατολίτικο παζάρι. Ποτέ δεν ισχύει η πρώτη πρόταση του πωλητή. Αν αυτός αρχίζει από πολύ ψηλά, μήπως εσύ δεν μπορείς να αρχίσεις από πολύ χαμηλά;"

3. Εξαιρετική είναι η Φύση στην Καρπασία. Παρ’ όλο που ήταν καλοκαίρι και ξεραΐλα, γενικά στην περιοχή [κυρίως μετά τη Γιαλούσα και καθ’ οδό προς το Ριζοκάρπασο και μετά προς το Μοναστήρι του Αποστόλου Αντρέα] κυριαρχεί το πράσινο, βασικά λόγω της σχετικά πυκνής χαμηλής βλάστησης [που επεκτείνεται μέχρι και την παράλια] ... Οφείλω να πω ότι η περιοχή μου θύμιζε έντονα Ακάμα ...

4. Εκατέρωθεν του δρόμου υπάρχουν αυτοσχέδια πρόχειρα υποστατικά [“καλύφες”] όπου τουρκοκύπριοι [ή και έποικοι] πουλούσαν διάφορα προϊόντα [πεπόνια, καρπούζια, ντομάτες κι άλλα] ...

5. Ήταν η τρίτη φορά που πήγαινα εκεί, από τότε που άνοιξαν τα οδοφράγματα. Την πρώτη φορά – τέλος του Απρίλη του 2003, παιδιά πουλούσαν πασχαλιές – αγριομενεξέδες.

6. Πολλοί ελληνοκύπριοι πάνε για (ψευδο)ψάρεμα στην περιοχή της Καρπασίας και (ψευδο)ψαρεύουν [τους καλοκαιρινούς μήνες] κυρίως κουρκούνες και οι σάρπες.

7. Ελληνοκύπριος εγκλωβισμένος με το οποίο έπιασα κουβέντα στη ρύμη του λόγου ΔΕΝ μιλούσε για ελληνοκύπριους και τουρκοκύπριους [ή για Έλληνες και Τούρκους] αλλά για "Γριστιανούς τζιαι Τούρκους". Φυσικά διατηρούσε στο λόγο του και λέξεις από την καρπασίτικη διάλεκτο όπως “κοπελλούριν” ...

Υστερόγραφο:
Δεν θα ασχοληθώ καθόλου με τες διαδόσεις και τους ψιθύρους [και τις λεγόμενες δημοσιογραφικές πληροφορίες] και τες τυχόν επιβεβαιώσεις και διαψεύσεις για αποχώρηση των κομμάτων ΔΗΚΟ και ΕΔΕΚ από την Κυβέρνηση!
Στο καλόν τζιαι να ΜΑΣ γράφουν [ας είναι τζιαι κανένα sms, για email]!!!

Anef_Oriwn
Παρασκευή 5/2/2010