Ανάρτηση Νο.3: Οι πολιτικές δολοφονίες Αριστερών την περίοδο 1955–59 από μασκοφόρους του Γρίβα – Ο ματοβαμένος Μάης του 1958.

Πριν μερικές μέρες, ξεκίνησα να γράφω ένα κείμενο για τις πολιτικές δολοφονίες Αριστερών από τους μασκοφόρους του Γρίβα κατά την περίοδο 1955-59, με σκοπό να το αναρτήσω σήμερα Κυριακή. Όμως με πρόλαβε ο αγαπητός φίλος Μιχάλης με δικό του κείμενο πάνω στο ίδιο θέμα, που ανάρτησε (χτες) στο Blog του [το "Παντός Καιρού"]*. Το σχετικό link για παραπομπή στο κείμενο του Μιχάλη είναι: http://mihalismihail.blogspot.com/2008/05/1958.html

Θέλοντας να συνεισφέρω κι εγώ στην όλη συζήτηση για ευρύτερη γνωστοποίηση του θέματος καθώς και στις προσπάθειες για αποκατάσταση της μνήμης των ανθρώπων της Αριστεράς, που δολοφονήθηκαν εκείνη την περίοδο για τα πολιτικά τους φρονήματα, (οι πλείστοι με την κατηγορία του προδότη), αποφάσισα τελικά να προχωρήσω (αντί στην ανάρτηση του κειμένου που ετοίμασα), στη δημοσίευση ενός ολοκληρωμένου καταλόγου με τα ονόματα των δολοφονημένων Αριστερών καθώς κι ένα συγκλονιστικό ποίημα του Τεύκρου Ανθία με τίτλο “Κάιν και Άβελ”, αφιερωμένο στον Σάββα Μενοικο του οποίου ο θάνατος ήταν όντως μαρτυρικός. Μόνο πωρωμένοι και φανατισμένοι άνθρωποι θα μπορούσαν να προχωρήσουν σε τέτοιο αποτρόπαιο εγκλημα. Να δέσουν έναν άνθρωπο σ’ ένα ευκάλυπτο (και μάλιστα στην αυλή της εκκλησίας) και να τον λιθοβολήσουν, όπως έγινε κάποτε, στα πρωτοχριστιανικά χρόνια με τον πρωτομάρτυρα Στέφανο. (Σίγουρα μεταξύ αυτών που είχαν λάβει μέρος στο λιντσάρισμα του Μένοικου θα ήταν και πολλοί που θα θεωρούσαν τους εαυτούς τους και καλούς χριστιανούς).

Επίσης θεωρώ πως ότι αυτή η δημοσίευση αποτελεί και μνημόσυνο για εκεινους τους ανθρωπους (μια και το Μάη του 1958 δολοφονήθηκαν οι πέντε από το σύνολο των δολοφονημένων Αριστερών εκείνης της περιόδου) αλλά και δικιά μου ηθική υποχρέωση προς ένα πρόσωπο (του δικού μου οικογενειακού περιβάλλοντος) που χάθηκε κι αυτός όλως αιφνιδίως και “μυστηριωδώς” εκείνη την εποχή. (Την ιστορία αυτή που παραμένει σχεδόν άγνωστη ακόμα ξεκίνησα να τη διερευνώ τα τελευταία 1-2 χρόνια).
Κάποιοι τον τότε καιρό και σε κλειστά δώματα πήραν απόφαση και του κλείσουν για πάντα το στόμα, “αυτοκτονώντας” τον! Στην περίπτωση αυτή δεν προφασίστηκαν προδοσίες. Επειδή φοβόντουσαν ότι στις ανακρίσεις που υποβαλλόταν από τους εγγλέζους (για κάποιο επεισόδιο όπου ήταν εμπλεκόμενοι άντρες της ΕΟΚΑ), πιθανό να μην άντεχε κι έλεγε κάτι που θα οδηγούσε σε συλλήψεις, προτίμησαν να τον ξεκάνουν. Πρώτα τον έπνιξαν και μετά τον κρέμασαν από μια συκιά. Ακόμα μια πράξη αποτρόπαια και ένας θάνατος μαρτυρικός (όπως του Μένοικου).

*****
Κατάλογος μελών του ΑΚΕΛ και άλλων αριστερών που
δολοφο­νήθηκαν από φανατικά δεξιά στοιχεία κατά την
περίοδο 1955-1962

1. Μιχάλης Μικρασιάτης από το Φρέναρος. Σκοτώθηκε από ένοπλους μασκοφόρους στις 16.12.1956. Ήταν παντρεμένος και είχε δύο παιδιά.
2. Χριστόδουλος Ορνιθάρης από το Φρέναρος. Στις 16.12.1956 τον πυ­ροβόλησαν και τον σκότωσαν μέσα στο σπίτι του. Ήταν παντρεμένος και είχε ένα παιδί.
3. Νεόφυτος Κλεάνθους από τη Μεσόγη. Ένοπλοι τον σκότωσαν ενώ ξυριζόταν σε κουρείο του χωριού Χλώρακας, στις 14.10.1956. Ήταν παντρεμένος και είχε δύο παιδιά.
4. Αντρέας Μιχαηλίδης από τον Κάτω Πύργο. Στις 18.10.1956 ένοπλοι μασκοφόροι μπήκαν σε καφενείο του χωριού του και τον πυροβόλησαν θανάσιμα. Ήταν παντρεμένος και είχε δυο παιδιά.
5. Παναγής Τσάρος από την Άσσια. Το βράδυ στις 26 Νοεμβρίου 1957, βρισκόταν σε χώρο κατασκευής τσιμεντομπλόκ και όταν απομακρύνθηκε για φυσική του ανάγκη, πυροβολήθηκε και σκοτώθηκε από κάποιους που ήταν κρυμμένοι σε διπλανό ελαιώνα. Ήταν παντρεμένος και είχε δύο παιδιά. Οι Λαϊκές Οργανώσεις Άσσιας υποστηρίζουν άτι σκοτώθηκε από μέλη της ΕΟΚΑ που βρίσκονταν μέσα στον ελαιώνα και υποψιάστηκαν ότι τους παρακολουθούσε.
6. Μιχάλης Πέτρου από τη Λύση. Τη νύκτα της 21ης του Γενάρη 1958 ένοπλοι μασκοφόροι τον πυροβόλησαν και τον σκότωσαν έξω από το κα­φενείο του Ρουσή στη Λύση. Ήταν παντρεμένος και είχε δύο παιδιά.
7. Ηλίας Ττοφαρής από την Κώμα του Γιαλού. Τη νύκτα της 21ης του Γενάρη 1958 ένοπλοι μασκοφόροι τον πυροβόλησαν και τον σκότωσαν σε καφενείο του χωριού. Παντρεμένος και είχε δύο παιδιά.
8. Κυριάκος Πατατάς από την Πηγή. Στις 6.5.1958 μασκοφόροι τον πυ­ροβόλησαν και τον σκότωσαν έξω από το σπίτι του. Ηταν παντρεμένος.
9. Σάββας Μένοικος από τις Γούφες. Στις 23.5.1958 ένοπλοι μασκοφόροι τον συνέλαβαν στο Λευκόνοικο, τον έδεσαν πάνω στον ευ­κάλυπτο της εκκλησίας και τον σκότωσαν με πέτρες. Ήταν παντρεμένος. Είχε έξι παιδιά.
10. Δημήτρης Μάτσουκος από τη Γύψου. Στις 23.5.1958 μασκοφόροι μπήκαν σε καφενείο της Γύψου και τον σκότωσαν με όπλα. Ήταν παντρεμένος και είχε έξι παιδιά.
11. Ανδρέας Σακκάς από τα Πέρα Ορεινής. Στις 25.5.1958 ένοπλοι μα­σκοφόροι μπήκαν σε καφενείο του χωριού και τον σκότωσαν. Ήταν παντρεμένος και είχε εφτά παιδιά. Η γυναίκα ταυ ήταν ετοιμόγεννη.
12. Παναγιώτης Στυλιανού (Αρκοπάναος) από την Αχερίτου. Τον σκότωσαν με ρόπαλα στις 29.5.1958 μασκοφόροι. Ήταν παντρεμένος και είχε έξι παιδιά.
13. Νικόδημος Ιωάννου από τον Άγιο Θεόδωρο Αγρού. Πυροβολήθηκε και σκοτώθηκε από ένοπλους μασκοφόρους στο καφενείο του χωριού του, στις 18.6.1958. Ήταν παντρεμένος και είχε τέσσερα παιδιά.
14. Μαρία Χαρίτου από τη Μηλιά. Στις 26.8.1958 ένοπλοι μασκοφόροι την πυροβόλησαν και τη σκότωσαν. Ήταν παντρεμένη και είχε τρία παιδιά.
15. Δεσπούλλα Κατσούρη, δεκατριών χρόνων, από τη Μηλιά. Στις 26.8.1958 ένοπλοι μασκοφόροι την πυροβόλησαν και τη σκότωσαν κοντά στο στρώμα.
16. Αντρέας Αναστάση Πέλος από την Αραδίππου. Στις 21.6.1960 πυροβολήθηκε και σκοτώθηκε από μασκοφόρους στην Αχερίτου. Ήταν παντρεμένος και είχε εφτά παιδιά.
17. Κώστας Κουννής από την Καλοψίδα. Στις 27.7.1961 ένοπλοι που βρίσκονταν σε λαντρόβερ, τον κυνήγησαν μέσα στα χωράφια, ενώ έβοσκε τα πρόβατά του και τον σκότωσαν. Ήταν παντρεμένος και είχε τέσσερα παιδιά.
18. Γιάννης Ιωάννου από την Αχερίτου. Ένοπλοι μασκοφόροι κρυμμένοι πίσω από τοίχο, στις 14.6.1962, τον πυροβόλησαν και τον σκότωσαν, ενώ πήγαινε στο σπίτι του. Ήταν παντρεμένος και είχε ένα παιδί.

*****
O συγκλονισμός και η αγανάκτηση της πλειοψηφίας των Κυπρίων για τη φρικτή και αποτρόπαια δολοφονία του Μένοικου στο Λευκόνοικο, βρήκαν την έκφρασή τους στους πιο κάτω στίχους του μεγάλου ποιητή Τεύκρου Ανθία.


ΚΑΪΝ ΚΑΙ ΑΒΕΛ
(Για το γέρο το ΜΕΝΟΙΚΟ)

Πως δεν έπεσε σύγκορμος ο μοιραίος ευκάλυπτος
Απ’ το ρίγος της φρίκης, απ’ το βάρος του πόνου;

Ένας γέρος δεμένος στον κορμό του και ρέβει

σ’ ένα μαύρο μαρτύριο

Μανιασμένο το πλήθος – τι μακάβρια σύναξη –
Με τα μάτια θολά, με το νου ζαλισμένο,
μ’ ένα πάγο καρδιά,
Το φτωχό μελλοθάνατο συνοδεύει μ’ απάθεια
στο στερνό του το βόγγο.

Δεν τον βάρεσε η λόγχη του κοινού μας εχθρού
Δεν τον βάρεσε βόλι της ασύδοτης μπότας
Που τραντάζει τη γη μας.

Από χέρια αδερφών και παιδιών του λαού
πέτρες, ξύλα ριχτήκανε
στο δεμένο αιχμάλωτο
Και νεκρόν τον παράτησαν σε μια λίμνη από αίμα.

Αχ αδέρφια! Πως τύφλωσε το μυαλό σας ο Κάιν;
Πως δραπέτευσε μέσα σας, από κάθε σας κύτταρο,
προδομένος ο άνθρωπος;

Αναστέναξε τρίζοντας ο μοιραίος ευκάλυπτος
και στο γέρο το Μένοικο
λίγα φύλλα δροσάτα σα σπονδήν έχει ρίψει
- να! καθώς στο νεκρό χούφτα χώμα πετάει
κι ένας ξένος που γίνεται στοργικός αδελφός.

Το κεφάλι του ψήλωσε, τραγικός ο ευκάλυπτος,
και δακρύζοντας τόξεψε μια ματιά στο γεφύρι,
σ’ ένα γύρισμα δρόμου στο ηρωικό μας Λευκόνοικο.

Κι άλλο ανθρώπινο γαίμα - σα μια λίμνη νεκρή -

θυμωμένος αντίκρισε.

Είν' το γαίμα που ανάβρυσε στις 25 του Μάρτη(1)
από στήθια αδερφιών μαχητών για το Δίκιο,
μαχητών της δουλιάς.

Από σφαίρες εχθρών είχαν τότες ανοίξει
των παιδιών μας οι φλέβες.

Μα τον πόνο μας γλύκανε μια σεμνή περηφάνια
γιατί "πέσανε θύματα" σ' έναν άγιον αγώνα.
Καμαρώνει κι ο ευκάλυπτος τη θυσίαν εκείνη
κι ενώ πιο ψηλός γίνεται μες το φως και την αίγλη

των παλιών αναμνήσεων,
το κεφάλι του σκύβει, χαμηλώνει σα θάμνος,
τη ντροπή σα στοχάζεται που σωριάζουν οι βάνδαλοι

στην τιμή του ανθρώπου.

Αχ αδέρφια! Να θάφτε μια για πάντα τον Κάιν.
Ένα "ανάθεμα' κι ένα "λιθοβόλημα" στέκει
σα βαρύτερο χρέος, σαν ευθύνη για σας:

Μ’ ενωμένα τα χέρια κυνηγήστε το μίσος
και την έχθρητα μέγαιρα.

Μ' ένα πύρινο υνί το νησί μας οργώνει
ο κοινός μας εχθρός.

Σάρκα δώστε, δικαίωση, στην ψυχή και την έμπνευση
του Βασίλη(2) που γέννησε το επικό μας Λευκόνοικο:
“Τo ‘νιν αντάν να τρω’ την γην,
τρώει την γην θαρκέται.
Μα πάντα τζιείνον τρώεται
τζιάι τζιείνον καταλυέται”.
Τα προσμένει κι o ευκάλυπτος τα σοφά χελιδόνια...

(Τεύκρου Ανθία: Ποιητικά Άπαντα 1928-1968)

(1) – Ο ποιητής αναφέρεται στα γεγονότα του Λευκονοίκου στις 25 του Μάρτη του 1945 οπόταν σε εκδήλωση της Αριστεράς και μετά από επίθεση των αποικιοκρατιών αστυνομικών δυνάμεων σκοτώθηκαν 3 άτομα.
(2) – Αναφορά στον “εθνικό” ποιητή της Κύπρου Βασίλη Μιχαηλίδη (1849-1917) που καταγόταν από το Λευκόνοικο και στο ποίημα του “9η Ιουλίου 1821”, όπου μιλά για τον απαγχονισμό του (τότε) Αρχιεπισκόπου Κυπριανού και άλλων επισκοπών και λαϊκών από τους Οθωμανούς.

*****
Κλείνοντας να σημειώσω ότι όλοι εκείνοι που λόγω θέσης και αξιώματος γνωρίζουν πρόσωπα και πράγματα καλούνται να πουν καθαρά και συγκεκριμένα και να κατονομάσουν: Ποιοι αριστεροί πρόδωσαν και ποια μέλη της ΕΟΚΑ. Ποιους πρόδωσαν οι δολοφονημένοι αριστεροί. Περαιτέρω αυτοί που κατονομάζονται ότι πρόδωσαν τους Αυξεντίου, Μάτση, τους 4 του Αχυρώνα, τον Γιωργάλλα και άλλους ΚΑΝΕΝΑΣ δεν ανήκε στην Αριστερά. Η απάντηση τους σ’ αυτή την πρόκληση αποτελεί υποχρέωση τους απέναντι στην Ιστορία.

Anef_Oriwn
25/5/2008