Ανάρτηση 125/2013 [μακροσκελής, τουρκοκυπριακή, εκλογική] – Για τις εκλογές στην τουρκοκυπριακή κοινότητας (Αποσπάσματα από ένα κείμενο του Νίκου Μούδουρου)...

Εισαγωγική σημείωση

Διεξάγονται την Κυριακή 28 του Ιούλη στα κατεχόμενα [στη Βόρεια Κύπρο] πρόωρες εκλογές για την ανάδειξη νέας Βουλής. Η διεξαγωγή των εκλογών κατέστη αναγκαία μετά την αποχώρηση/ανεξαρτητοποίηση βουλευτών από το κυβερνών κόμμα “Εθνικής Ενότητας”, κάτι που οδήγησε σε παραίτηση της [δεξιάς] κυβέρνησης του...

Πιο κάτω θα παραθέσω εκτενή αποσπάσματα ένα κείμενο του τουρκολόγου Νίκου Μούδουρου για τα προεκλογικά δεδομένα και τεκταινόμενα στην τουρκοκυπριακή κοινότητα το οποίο έφτασε στο email από το διαδικτυακό περιοδικό “Δέφτερη Ανάγνωση” και περιλαμβάνεται στο τεύχος της εβδομάδας 24-31 Ιουλίου 2013. Αργότερα δημοσιεύτηκε και στο νέο blog του περιοδικού καθώς και στο blog “Ανατολικότερα”...

**************************

“Εξελίξεις στην Τουρκοκυπριακή Κοινότητα: Η νέα κατάσταση λίγες ώρες πριν την κάλπη” (αποσπάσματα)

[του Νίκου Μούδουρου]

{Οι επιχρωματώσεις και υπογραμμίσεις είναι δικές μου}... 

[...]

“Οι πρόωρες εκλογές της 28ης Ιουλίου στην Τουρκοκυπριακή κοινότητα, διεξάγονται υπό τη σκιά που δημιουργεί η εφαρμογή του οικονομικού προγράμματος του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης, η φθορά και η διάσπαση της τουρκοκυπριακής Δεξιάς, η αποτυχία κατάληξης στο Κυπριακό και επιπλέον η κρίση στην Ελληνοκυπριακή κοινότητα, η οποία δημιούργησε πολλαπλούς συνειρμούς ανάμεσα στους Τουρκοκύπριους.”

[...]

Η «σιωπηλή» επάνοδος του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος

“... το Ρεπουμπλικανικό Τουρκικό Κόμμα παρουσιάζεται πλέον ο βέβαιος νικητής των εκλογών με τα ποσοστά του να κινούνται μεταξύ 35-40%. Έχει σοβαρές πιθανότητες για να σχηματίσει αυτοδύναμη «κυβέρνηση», όμως, αυτό θα εξαρτηθεί κυρίως από την γενική αποχή και τα ποσοστά που θα κερδίσει επιπλέον από τη μικτή ψήφο (οριζόντια). Η επάνοδος του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος βασίζεται κυρίως στη μεγάλη φθορά του Κόμματος Εθνικής Κοινότητας και στη διάσπαση της Δεξιάς.” [...] “...το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα κατάφερε, παρά τα πολλά εσωτερικά του προβλήματα, να εμφανιστεί ως «μια πιο καλή επιλογή» (και όχι η καλύτερη) για την κοινότητα, αφού τήρησε μια αξιοπρεπέστερη στάση έναντι των ξεκάθαρων επιβολών της τουρκικής κυβέρνησης.”

[...]

Το μεγάλο θύμα του ισλαμικού χώρου

“Το Κόμμα Εθνικής Ενότητας, μπορεί κάλλιστα να ανακηρυχθεί ως το «μεγάλο θύμα» του Έρντογαν. Το παραδοσιακό κόμμα της τουρκοκυπριακής Δεξιάς, ιδιαίτερα από το 2009 και μετά, κινήθηκε αποκλειστικά στα πλαίσια που έθεσε η τουρκική κυβέρνηση. Πλαίσια όμως πρωτόγνωρα για την Τουρκοκυπριακή κοινότητα, αφού συμπεριλάμβαναν το περαιτέρω άνοιγμα της αγοράς προς την Τουρκία και τις ανακατατάξεις στην κοινωνία τοπικά με τρόπο που να συνιστούν απειλή για την πολιτική υπόσταση των Τουρκοκυπρίων. Η επιλογή του Κόμματος Εθνικής Ενότητας δεν είναι καθόλου άσχετη με τις επιλογές της σχετικά αδύνατης τουρκοκυπριακής επιχειρηματικής ελίτ (κυρίως του εμπορικού κεφαλαίου), η οποία μετά τα δημοψηφίσματα είχε επιλέξει το δρόμο άρσης της απομόνωσης με φορέα το τουρκικό κεφάλαιο και όχι τη λύση του Κυπριακού. Κάτι που μέσα σε λίγα μόνο χρόνια αποδείχτηκε ανεδαφικό. Όμως, πέραν των κοινωνικών μετατοπίσεων, το Κόμμα Εθνικής Ενότητας επέλεξε να μετατραπεί σε αποκλειστικό φορέα της νέας πολιτικής του Έρντογαν και να συμπεριφερθεί ως «παράρτημα» της Άγκυρας. Οι Τουρκοκύπριοι, συμπεριλαμβανομένων των ακραιφνών εθνικιστών, ποτέ δε θα ξεχάσουν την υποτακτικότητα του Κιουτσιούκ τη στιγμή που ο Έρντογαν τον ρωτούσε δημόσια πόσος είναι ο μισθός του για να αποδείξει την «καλοπέραση» των «αναγιωτών» Τουρκοκυπρίων, η οποία θα έπρεπε δια του πρωτοκόλλου να καταργηθεί.”

[...]

Τουρκοκυπριακός εθνικισμός «νέου τύπου»

“Η άλλη βασική συνιστώσα της τουρκοκυπριακής Δεξιάς, το Δημοκρατικό Κόμμα, ήταν σε όλη αυτή την περίοδο ο χώρος συνένωσης του τουρκοκυπριακού εθνικισμού ενάντια στην ισλαμική «απειλή». Η δύσκολη σχέση μεταξύ Σερντάρ Ντενκτάς και Έρντογαν είναι πολύ καλά γνωστή από την εποχή του δημοψηφίσματος αλλά και στη συνέχεια όταν το Δημοκρατικό εξαναγκάστηκε σε αποχώρηση από τη «κυβέρνηση» συνεργασίας με το Ρεπουμπλικανικό για να πάρει τη θέση του το «δημιούργημα» του Τουργκάϊ Αβτζί, το Κόμμα Ελευθερίας και Μεταρρύθμισης (ακόμα ένα αποτυχημένο πείραμα του ΑΚΡ για δημιουργία επίσημου κομματικού του φορέα ανάμεσα στους Τουρκοκύπριους). Τώρα, το Δημοκρατικό Κόμμα δέχτηκε στις τάξεις του τους οκτώ αποβληθέντες από το Κόμμα Εθνικής Ενότητας, κίνηση για την οποία φημολογείται ότι καθοριστικό ρόλο έπαιξε και ο Έρογλου.

Το πιο σημαντικό σημείο που φαίνεται να καταγράφει μια σοβαρή τάση ανάμεσα στην παραδοσιακή τουρκοκυπριακή Δεξιά είναι η δημιουργία του συνασπισμού των «Εθνικών Δυνάμεων» στα πλαίσια του κόμματος του Ντενκτάς. Το κόμμα κατέρχεται στις εκλογές υπό την ονομασία «Δημοκρατικό Κόμμα-Εθνικές Δυνάμεις» και επιδιώκει να καθορίσει νέες γραμμές στη σχέση του με την Άγκυρα.”

[...]

Ακόμα μια προσπάθεια της αριστερής αντιπολίτευσης

“Μια άλλη εξίσου σημαντική παράμετρος των εκλογών είναι ο σχηματισμός της αριστερής αντιπολίτευσης (απέναντι και στο Ρεπουμπλικανικό Κόμμα). Η προσπάθεια αυτή δεν είναι φυσικά η πρώτη και αποτελεί συνέχεια άλλων που προηγήθηκαν σε όλη τη διάρκεια της προηγούμενης δεκαετίας. Το Κόμμα Ενωμένη Κύπρος αποφάσισε τη συγκρότηση κοινού ψηφοδελτίου με άλλες αριστερές ομάδες και οργανώσεις. Το όνομα της συμμαχίας είναι «Κόμμα Ενωμένη Κύπρος-Δυνάμεις της Κοινοτικής Ύπαρξης» [σημ. Ιστολόγου: BKP-TVG]. 

{Η φωτογραφία από συνέντευξη Τύπου του συνδυασμού BKP-TVG προστέθηκε από μένα}... 

Εξίσου ιδεολογικά φορτισμένη η χρήση των όρων, μια χρήση που επιδιώκει την ολοκληρωτική διαφοροποίηση από όλους τους προαναφερθέντες πολιτικούς χώρους και εμπνέεται κυρίως από το πλαίσιο που επικράτησε στις μεγάλες κινητοποιήσεις του 2011. Στο πρόγραμμα της συμμαχίας καταγράφεται ρητώς η απόρριψη του οικονομικού πρωτοκόλλου, γίνεται ξεκάθαρη αναφορά στην τουρκική εισβολή και στην ανάγκη ομοσπονδιακής επίλυσης του Κυπριακού, το οποίο θεωρείται ως η βασική πηγή όλων των υπόλοιπων προβλημάτων της κοινότητας. Η συμμαχία έκανε ιδιαίτερες προσπάθειες συσπείρωσης δυνάμεων από τα προοδευτικά συνδικάτα της κοινότητας και ο στόχος που έθεσε είναι να ξεπεράσει το 5% κερδίζοντας μία έδρα. Πληροφορίες εκλογολόγων συγκλίνουν στο ότι η συμμαχία θα έχει μια αξιοπρεπή παρουσία στη Λευκωσία, ιδιαίτερα στις τουρκοκυπριακές περιοχές, εντούτοις αντιμετωπίζει σοβαρό πρόβλημα αναφορικά με την προσέλκυση ψήφων των εποίκων. Εμπόδιο στην προσπάθεια αυτού του συνδυασμού αποτελεί και η απόφαση του Κόμματος Νέα Κύπρος για μποϊκοτάρισμα των εκλογών. Το κόμμα δε λαμβάνει φυσικά αυτή την απόφαση για πρώτη φορά, όμως η προοπτική συνεργασίας του με τις δυνάμεις της «κοινοτικής ύπαρξης» θα ήταν μια επιπλέον δυναμική για εκπροσώπηση στη «βουλή» μιας εντελώς διαφορετικής αντίληψης. Σε κάθε περίπτωση, εάν υλοποιηθεί ο δύσκολος στόχος της εκλογής του επικεφαλής της συμμαχίας, Ιζζέτ Ιζτζιάν, θα αποτελέσει ένα σοβαρό πολιτικό προηγούμενο αναφορικά με τα μηνύματα προς την Άγκυρα.” 

Συμπερασματικά

“Οι εκλογές της 28ης Ιουλίου πραγματοποιούνται σε ένα ιδιαίτερα «περίεργο» πολιτικό περιβάλλον. Η χρονική συγκυρία σε συνδυασμό με την γενική απαξίωση των Τουρκοκυπρίων προς το πολιτικό σύστημα, φαίνεται να ευνοούν καταρχήν την ενίσχυση της αποχής. Ένα φαινόμενο που και στην Τουρκοκυπριακή κοινότητα πλέον «μονιμοποιείται». Για πρώτη φορά ίσως τόσο έντονα, το Κυπριακό δε βρίσκεται στην προτεραιότητα των ψηφοφόρων και των κομμάτων. Η κοινωνία σταδιακά στρέφεται στην επίλυση των «καθημερινών προβλημάτων», μια τάση που επικρατεί ιδιαίτερα μετά το μεγάλο ξέσπασμα του 2011, το οποίο δε βρήκε την αναγκαία πολιτική του συγκρότηση. Η αποτυχία κατάληξης στο Κυπριακό και η βαθιά οικονομική κρίση στην Ελληνοκυπριακή κοινότητα, επίσης συμβάλλουν στην απαξίωση της κοινότητας από τις πολιτικές διεργασίες. Την ίδια όμως στιγμή, φαίνεται ότι οι ισορροπίες που θα προκύψουν την 28η Ιουλίου θα είναι εργαλειακές ως προς τη νέα πρωτοβουλία στο Κυπριακό. Δεν είναι μυστικό ότι ο Έρογλου ανησυχεί για τη θέση του, ενώ ο Ταλάτ έχει ήδη ξεκινήσει την προεκλογική του εκστρατεία για το 2015, εμφανιζόμενος ως ο μόνος που μπορεί να διαχειριστεί το Κυπριακό υπό το πνεύμα του «ενός βήματος μπροστά». Συνεπώς, η διαχείριση της κατάστασης από το Ρεπουμπλικανικό και οι εξελίξεις του επόμενου χρονικού διαστήματος στο Κυπριακό, αναμένεται να αναδείξουν δύο πολύ σημαντικά στοιχεία: Πρώτο, το πώς θα επηρεαστεί η αντίληψη της τουρκικής κυβέρνησης για τον τρόπο με τον οποίο θα επιδιώξει να αλλάξει το κυπριακό στάτους-κβο. Δεύτερο, τους Τουρκοκύπριους πρωταγωνιστές που θα επιλέξει η Άγκυρα για την εκπροσώπηση αυτής της πολιτικής σε κυπριακό επίπεδο. Η τελική κατάληξη των πιο πάνω δε μπορεί παρά να επηρεάζεται και από τις εσωτερικές δυναμικές της κοινότητας που συνήθως υποτιμούνται.”

************************* 

Σχόλιο ΕΜΟΥ του Ιστολόγου

Τις 50 έδρες της τουρκοκυπριακής Βουλής τις διεκδικούν 5 κόμματα εκλογικοί συνδυασμοί:
-  το Ρεπουμπλικανικό Τουρκικό Κόμμα – Ενωμένες Δυνάμεις (CTP-BG)
-  το Κόμμα Εθνικής Ενότητας (UBP)
-  το Δημοκρατικό Κόμμα – Εθνικές Δυνάμεις (DP-UG), με ηγέτη τον Σερντάρ Ντενκτάς, (υπέρ του τάχθηκε και ο Έρογλου)
-  το Κόμμα Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας (TDP) με επικεφαλής τον Μεχμέτ Τσακιτζί, και
-  το Κόμμα Ενωμένη Κύπρος – Δυνάμεις Κοινοτικής Ύπαρξης (BKP-TVG)

Τα τέσσερα πρώτα κόμματα διέθεταν εκπροσώπηση στην απελθούσα Βουλή η οποία εξελέγη το 2009. [Τα αποτελέσματα των εκλογών του Απρίλη του 2009 μπορείτε να βρείτε εδώ]...

Οι πρώτες βουλευτικές εκλογές στα κατεχόμενα διεξήχθησαν το 1976 με 75.824 εγγεγραμμένους ψηφοφόρους στους καταλόγους. Στις τελευταίες εκλογές του 2009, οι εγγεγραμμένοι ψηφοφόροι ήταν 161.373, αριθμός που αυξήθηκε κατά 11.000 περίπου για τις επικείμενες εκλογές, φτάνοντας στις 172.803.

Τέλος, να σημειώσουμε ότι βουλευτικές εκλογές στα κατεχόμενε διεξάγονται κάθε πενταετία και ότι το εκλογικό μέτρο είναι το 5%. Επίσης οι εκλογικές περιφέρειες είναι της Λευκωσίας (με 16 έδρες), της Αμμοχώστου (13 έδρες), της Κερύνειας (10 έδρες – εκεί άκουσα πως εκλεγόταν βουλευτής κι ένας Σκαλιώτης παλιός συμμαθητής), Μόρφου (6 έδρες) και Τρικώμου-Καρπασίας (5 έδρες)... 

Εμείς είμαστε μαζί με τες “Δυνάμεις της Κοινοτικής Ύπαρξης” και ευελπιστούμε  θα «υλοποιηθεί ο δύσκολος στόχος της εκλογής του επικεφαλής της συμμαχίας, Ιζζέτ Ιζτζιάν», ούτως ώστε να «αποτελέσει ένα σοβαρό πολιτικό προηγούμενο αναφορικά με τα μηνύματα προς την Άγκυρα»... Όμως κομμάτι χλωμό το βλέπω!    

Anef_Oriwn

[μαζί με τους Αριστερούς τουρκοκύπριους]
Πέμπτη 25/7/2013