Ανάρτηση 121/2013 [επετειακή, αφηγηματική, αντι-κατοχική, αντιπολεμική, Αριστερή] – Βιώματα από τον πόλεμο [όπως τ’ αφηγείται ο Μιχάλης Παπαπέτρου)...

Δίκην πρελουδίου

«Είναι δύσκολο να πιστέψω

πως μας τους έφερε η θάλασσα της Κερύνειας

είναι δύσκολο να πιστέψω

πως μας τους έφερε η αγαπημένη θάλασσα της Κερύνειας»

[...]

Πικρή θάλασσα της Κερύνειας

που πρέπει ν’ αποσύρουμε πια

τους στίχους που σου γράψαμε»

[Κώστας Μόντης]

Δυστυχώς [για την κυπριακή Δεξιά] κύριε Μόντη, ΔΕΝ είναι «η θάλασσα της Κερύνειας... [που]... μας τους έφερε» [τούς τούρκους]!!! Κι όσο κι αν προσπαθούν οι ηγέτες [και οι ποιητές] της, «η Δεξιά [...] είναι ακόμη [και θα παραμείνει] χρεωμένη με το πραξικόπημα της Χούντας των Συνταγματαρχών» [και της ΕΟΚΑ Β΄ κύριε Φούλλη, -δεν ξε«χρεώνεστε» έτσι εύκολα από την ενεργή συμμετοχή της στην εκτέλεση και εδραίωση τού πραξικοπήματος]... Κι όσο κι αν κάποιοι εξ αριστερών(;) συνεπικουρούν σ’ αυτό [εκούσια ή ακούσια δεν έχει και τόση σημασία] υποβαθμίζοντας την πολιτική ενέργεια του Χάσικου [Υπουργού της παρούσας Κυβέρνησης] να εξισώσει τους πεσόντες και δολοφονημένους αντιστασιακους τους 22 ΛΟΚάτζιηες που σκοτώθηκαν επιτιθέμενοι κατά του Προεδρικού στις 15 του Ιούλη του 1974,ακατθετοντας [εκ μέρους της επίσημης πολιτείας] στεφάνι τους τάφους των δευτέρων... 

Ο Φωτίου της Αμύνης αναφέρθηκε σήμερα σε ομιλία του σε μνημόσυνο για «διχαστικά σύνδρομα», ενώ τις προάλλες ο ίδιος ο Πρόεδρος [“κατά τον δκιάολον τζια τα δκιαολούθκια”] αναφέρθηκε γενικώς κι αορίστως σε «αίτια και τα αιτιατά, που αξιοποίησαν ελληνόφωνοι της χούντας και οδήγησαν την πατρίδα μας, εδώ που την οδήγησαν», ενώ σε επετειακή εκδήλωση στο Προεδρικό [θα γίνονται κι αυτά πλέον] ο Πρόεδρος Αναστασιάδης απλώς ανέφερε ότι «είναι ιστορικά αποδεδειγμένο πως ο εθνικός διχασμός οδηγεί σε μείζονες εθνικές καταστροφές»... [Ούτε νύξη για την ΕΟΚΑ Β΄]... 

****************************

Προλογικά

Οι ιστορίες του πολέμου είναι αμέτρητες. Ιστορίες που για τους νεώτερους μοιάζουν με παραμύθια, τούτες όμως είναι γεμάτες με τραγικότητα, φόβο, αγωνία, άγχος, θλίψη, θυμό, παλικαριά κι αγάπη για τη ζωή. Εξ ου και οι συνεχείς προσπάθειες των εμπλεκομένων [κυρίως των στρατιωτών αλλά και των αμάχων που έκοψαν κοντά στα πεδία των μαχών ή στα μετόπισθεν] για να σώσουν τόσο τη δική τους τη ζωή, όσο και των δικών τους [της οικογένειας, των φίλων, των συν-στρατιωτών τους]...

Κάθε στρατιώτης έχει να διηγηθεί όχι μια αλλά πολλές προσωπικές του περιπέτειες, αλλά κι εκείνες των συνάδελφων του και της μονάδας του. Ο πόλεμος έγινε σε δυο φάσεις ενώ κατά την [λεγόμενη] εκεχειρία μεταξύ του πρώτου και του δευτέρου γύρου στην περιοχή της Κερύνειας συνεχίζονταν “κανονικά” και οι μάχες και οι εκκαθαρίσεις χωριών από τα τουρκικά στρατεύματα. Πολλά έχουν συμβεί και στα μέτωπα, αλλά και στους αμάχους. Ιδιαίτερη σελίδα έχει γραφτεί για τις περιπέτειες, τις ταλαιπωρίες και τα βάσανα των αιχμαλώτών. Τον τελευταίο καιρό μάλιστα πολλά έχω ακούσει για τους νεκρούς αγνοούμενους του 361 Τ.Π. των οποίων οστά τους έχουν ταυτοποιηθεί κι έχουν ταφεί τελευταία. [Ακόμα θάβουμε νεκρούς και μας ζητούν να ξεχάσουμε;]... Βασικά στοιχεία σ’ όλες αυτές τις αφηγήσεις είναι το μπάχαλο και η προδοσία που κυριαρχούμε στο στράτευμα εκείνες τις μέρες, η αβεβαιότητα. ο θάνατος, αλλά και το πάθος για τη ζωή... 

Πιο κάτω θα παραθέσω από το “Χρονικό της σύγχρονης κυπριακής τραγωδίας - Ιούλιος Αύγουστος 1974”, που έκδωσε η Κ.Ε. του ΑΚΕΛ το 1976, τη συγκλονιστική αφήγηση του Μιχάλη Παπαπέτρου, τότε Προέδρου της ΕΔΟΝ [και πάλαι ποτέ στελέχους του ΑΚΕΛ], για τα βιώματα του από τον πόλεμο. Περιγράφει τα χάλια του “Εθνικής” μας Φρουράς το κλίμα που επικρατούσε ανάμεσα στους στρατεύσιμους εκείνες τις μέρες, καθώς και κάποια πολεμικά γεγονότα...

***********************************

ΜΕ “ΜΑΡΤΙΝΙ” ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΑ ΤΑΝΚΣ

[Αφηγείται ο ΜΙΧΑΛΗΣ ΠΑΠΑΠΕΤΡΟΥ, (τότε) μέλος του ΑΚΕΛ και Πρόεδρος τής ΕΔΟΝ - “Χρονικό” σελ. 259-260]...

{Οι υπογραμμίσεις και επιχρωματώσεις είναι δικές μου.

Επίσης έχει διατηρηθεί μέρος της ορθογραφίας και της στίξης του πολυτονικού συστήματος γραφής που χρησιμοποιείτο την  τότε εποχή}...

«...Τό ξημέρωμα τής 20ής Ιουλίου 1974 μέ βρήκε σέ στρατόπεδο τής Aθαλάσσας όπου όπου υπό συνεχή αεροπορικό βομβαρδισμό κατόρθωσα νά εξασφαλίσω όπλο -ένα ελαττωματικό “μαρτίνι”- εντάχθηκα σ’ ένα τάγμα πεζικού και ξεκινήσαμε προς άγνωστη κατεύθυνση. Τό γεγονός, βέβαια, άτι κατά τήν διάρκεια τής θητείας μου εκπαιδεύτηκα σάν αντιαεροπόρος στό Πυροβολικό, δέν φαινόταν νά είχε και πολλήν σημασία. Τό χάος και ή αταξία πού επικρατούσε ήταν άνευ προηγουμένου. Αυτό εξηγείται και απ’ τό γεγονός ότι αριθμός Κυπρίων αξιωματικών, λίγες μόνον ώρες προηγουμένως, ήταν κλεισμένοι σέ κάποιο κελλί ή είχαν — στην καλύτερη περίπτωση — κατά τό πραξικόπημα απογυμνωθεί από κάθε υπευθυνότητα, από Ελλαδίτες χουντικούς αξιωματικούς, μέ τους οποίους όμως εκείνη τή  στιγμή  ήταν  απαραίτητο νά  συνεργαστούν.

Γύρω ατό μεσημέρι φθάσαμε στήν Μιά Μηλιά. Εκεί μιά μεγάλη πυρκαϊά πού απειλούσε τό χωριό κατασβέστηκε από τους στρατιώτες. Πολλοί κάτοικοι ήοαν συγκεντρωμένοι στά καφενεία του χωρίου και άκουγαν απορημένοι τό ραδιόφωνο νά αναγγέλλει ότι «ηρωικοί... κάτοικοι τής Μιας Μηλιάς ώρμησαν άοπλοι ατούς αγρούς και αποδεκάτισαν Τούρκους αλεξιπτωτιστές». Κανένας δέν είχε ιδέα περί τίνος επρόκειτο. Έδειχναν τρομαγμένοι και εξοργισμένοι μαζί γιά ό,τι συνέβαινε.

Αλλά έπρεπε νά φύγουμε. Πριν μπούμε στά αστικά λεωφορεία και φορτηγά πού μας μετέφεραν συνέβη τό εξής περιστατικό: Χουντικός Έλλαδίτης αξίωματικός μάς ανακοίνωσε -και σοβαρευόταν ό άνθρωπος- ότι τά ελληνικά στρατεύματα είχαν καταλάβει τήν Κωνσταντινούπολη! Η πιό πάνω ανακοίνωση ενθουσίασε τους περισσότερους άπό τους στρατιώτες -κυρίως τους νεαρώτερους- αλλά σέ άλλους όμως, έδωσε καθαρή τήν εικόνα του τι περίπου έμελλε νά επακολουθήσει, μιά και μπορούσαν νά βάλουν τό μυαλό τους νά δουλέψει, έστω στοιχειωδώς. Σέ παρατήρηση μου προς τόν πιό πάνω αξιωματικό ότι τέτοια εξόφθαλμα ψεύδη δέν εξυπηρετούσαν κανένα σκοπό και δέν ανεβάζουν τό φρόνημα, μου απάντησε επί λέξει: «Σκασμός μαλάκα!»

Ο λόγος πού αναφέρω τά πιό πάνω είναι γιά νά τονίσω τό ότι οι στρατιώτες συμπεριφέρονταν σάν χαμένοι. Η προδοσία τής χούντας, πού τήν διαισθάνθηκαν πια σαφώς όλοι στό μέτωπο, έκανε νά διερωτόμαστε κατά πόσο ό εχθρός ήταν μόνο οι Τούρκοι ή μήπως υπήρχαν και κάποιοι άλλοι πού μάς οδηγούσαν ενσυνείδητα στην σφαγή. Αυτές μας οι απορίες δυστυχώς, μετατράπηκαν   αργότερα σέ  βεβαιότητα.

Γύρω στις 8 το βράδυ μπήκαμε στό τούρκικο χωριό Επηχώ, παρά τό Έξω Μετόχι, τό όποιο βρήκαμε εγκαταλελειμμένο. Οι φωτιές πού φαινόντουσαν από κάθε σημείο του ορίζοντα νά κατακαίουν τή Μεσαορία, μαζί μέ τά ουρλιαχτά των εγκαταλελειμμένων ζώων, μέσα στις αυλές των σπιτιών στην Επηχώ, δημιουργούσαν μιά φοβερή κατάσταση.

Οι προδότες τής χούντας, αντί νά πάρουν αμυντικές προφυλάξεις, αντιμετωπίζοντας τόν εχθρό οτόν τόπο τής απόβασης, βρήκαν ευκαιρία νά επιτεθούν σέ μικρά πάμπτωχα τουρκοχωριουδάκια, στά οποία ζούσαν άνθρωποι του μόχθου δίπλα στούς  Έλληνες αγρότες.

Προσωπικά, ουδέποτε ένιωσα τόσο άσχημα, ψυχολογικά. Αυτά τά ουρλιαχτά των ζώων, μαζί μέ τις ανταύγειες τής φωτιάς, έδιναν τόν καλύτερο ορισμό του τι σημαίνει η κατάρα πού λέγεται πόλεμος. Κάτι πού όλοι μας, γιά πρώτη φορά είχαμε τήν ατυχία νά γνωρίσουμε. Ερήμωση, καταστροφές περιουσιών, θάνατος, προσφυγιά.

'Εδώ στην Επηχώ, θάταν παράλειψη νά μήν αναφέρω κι’ ένα γεγονός χαρακτηριστικό τής προχειρότητας πού διέκρινε τις ενέργειες των αξιωματικών μας. Ενώ ετοιμαζόμασταν νά εγκαταλείψουμε τό χωριό, ένα τάγμα τής Εθνοφρουράς διενεργούσε επίθεση κατά τού... χωριού και μάς καλούσαν νά «παραδοθούμε»! Νομίζοντας προφανώς ότι είμασταν Τούρκοι. Κι’ εμείς τρέχαμε νά βρούμε καταφύγιο από τά πυρά των... Εθνοφρουρών! Τελικά ειδοποιήσαμε μέ ασύρματο τήν Διοίκηση του Τάγματος μας, στό Έξω Μετόχι και εστάλη αυτοκίνητο νά ειδοποιήσει τους επιτιθέμενους ότι στό χωριό ήταν πιά μόνο  Έλληνες.

Στή συνεχεία επιστρέψαμε στό Έξω Μετόχι και από εκεί πήγαμε στήν περιοχή Κερύνειας και συγκεκριμένα στον Παχύαμμο. Ήταν γύρω στις 3 τό πρωΐ  όταν τακτοποιηθήκαμε στις θέσεις μας, σέ χαρακώματα. Όταν ξημέρωσε η 21^η Ιουλίου, ημέρα Κυριακή, διαπιστώσαμε ότι ή θάλασσα ήταν γεμάτη τουρκικά πολεμικά πλοία τα οποία κάλυπταν όλη τήν θαλάσσια περιοχή, από τον Παχύαμμο μέχρι τήν Κερύνεια. Καθ’ όλη τήν διάρκεια τής ημέρας τά πλοία μας κανονιοβολούσαν κατά διαστήματα, ενώ δεν έλειψαν βέβαια και οι αεροπορικές “επισκέψεις”.

Σ’ αυτή τή θέση αναμονής μείναμε μέχρι τό μεσημέρι τής Δευτέρας 22.7.74. Τότε μας λέχθηκε ότι ή τουρκική απόπειρα απόβασης στον Άγιο Γεώργιο «αποκρούστηκε» και ότι θά πάμε εκεί γιά ενίσχυση, μήπως και  ξαναεπιχειρήσουν νά αποβιβασθούν...

Επιβιβαστήκαμε ατά αυτοκίνητα ξεκινώντας γιά τήν Κερύνεια. Στόν Άγιο Επίκτητο ή αυτοκινητοπομπή σταμάτησε γιά λίγο και μάς πλησίασαν μιά ομάδα από  Αμερικανούς και  Γάλλους δημοσιογράφους γιά νά  μας ευχηθούν καλή τύχη και τό «μέ την νίκη»! Μού έδιναν τήν εντύπωση γυπών πού εντόπισαν τό θύμα τους — τήν Κύπρο — και έπεφταν πάνω της νά τήν κατασπαράξουν... δημοσιογραφικώς. Πολλοί στρατιώτες έδειξαν εχθρικές διαθέσεις ενάντια στους Αμερικανούς ανταποκριτές, αναφέροντας τους ότι αυτοί - δηλ. οί Αμερικάνοι - ήταν υπεύθυνοι για ό,τι συνέβαινε. Ό ρόλος τού Κίσσιγκερ, της CIA καί τού ΝΑΤΟ, ήταν καθαρός γιά όλους. Ήταν οι εγκέφαλοι πίσω από τήν συνωμοσία. Μά οι δημοσιογράφοι, μέ χαμόγελο... τόν χαβά τους.

Εν πάση περιπτώσει σέ λίγα λεπτά μπήκαμε στην Κερύνεια. Ήταν γύρω στις 1 μετά τό μεσημέρι και ή πόλη ήταν έρημη. Πολλές βιτρίνες καταστημάτων ήταν ήδη σπασμένες και τό άλλοτε ωραίο τουριστικό κέντρο πού έσφιζε από ζωή, σού έδινε τήν εντύπωση νεκροταφείου. Και έγινε, πραγματικά νεκροταφείο ή Κερύνεια ύστερα από λίγα λεπτά, όπως θά δούμε πιο κάτω.

Τ’ αυτοκίνητα μάς μετάφεραν αμέριμνους, χωρίς συναίσθηση   του άμεσου κινδύνου. Ότι δηλ. λίγο  πιο κάτω ήδη παραμόνευε ό εχθρός. Φθάσαμε έξω από τό στάδιο της Κερύνειας, όπου ό δρόμος παρουσιάζει μιά πολύ απότομη στροφή. Μόλις   περάσαμε τήν στροφή, βρεθήκαμε φάτσα μέ τά τουρκικά τάνκς τά οποία άρχισαν νά βάλλουν προς κάθε κατεύθυνση, θερίζοντας δεκάδες συναδέλφους μας. Χαρακτηριστικό είναι   τό γεγονός ότι πλην των Κυπρίων αξιωματικών και ενός κατώτερου Ελλαδίτη αξιωματικού, οι υπόλοιποι - οι κεφαλές -είχαν  εξαφανισθεί. Έτσι, μέσα στό  χάος πού  επικρατούσε,   άρχισε η άτακτη υποχώρηση. Ανταποκρίνεται πλήρως στην   αλήθεια τό γεγονός ότι εάν οι Κύπριοι και ό Έλλαδίτης αξιωματικός πού ανάφερα πιό πάνω, ακολουθούσαν τό  παράδειγμα των ανωτέρων χουντικών συναδέλφων τους,   πιθανότητα όσοι κατόρθωσαν νά διασωθούν από εκείνη τήν σφαγή (διότι περί σφαγής επρόκειτο) νά μην βρισκόντουσαν σήμερα στή ζωή. Σκεφτόμενος σήμερα τήν  κατάσταση εκείνη, τήν νεολαία δηλαδή της Κύπρου, νά πυροβολεί μέ τά μαρτίνια εναντίον των τουρκικών τάνκς (προσωπικά όπως και πολλοί άλλοι, υπήρξε περίπτωση πού “πυροβολήσαμε” τά τάνκς από απόσταση 15-25 μέτρων), σκεφτόμενος τό γεγονός ότι μας ελέχθη πώς εισβολή δέν είχε γίνει, μέχρι την Δευτέρα!!ενώ τουρκικά στρατεύματα είχαν αποβιβασθεί στην Κύπρο από τά ξημερώματα τού Σαββάτου, και γενικά όλα όσα ανέφερα πιό πάνω, σχημάτισα τήν εντύπωση ότι αυτός ό πόλεμος δέν “μύριζε” πραγματικός πόλεμος. Αυτά  πού  γινόντουσαν έπρεπε νά γίνουν έτσι ακριβώς γιά νά συμπληρωθεί κάποια έκ των  προτέρων καθορισμένη διαδικασία γιά τον διαμελισμό της Κύπρου.

Δέν θά ξεχάσω ποτέ, όταν μετά από μερικές μέρες βρισκόμουν μέ τήν μονάδα μου παρά τήν Κλεπίνη (πάνω από τόν κύριο δρόμο Κερύνειας-Λευκωσίας), τους κατοίκους τού Αγ. Επίκτητου και της Κλεπίνης νά εγκαταλείπουν τά χωριά τους και τά σπίτια τους. Κουβαλούσαν μαζί τους ό,τι πρόφθασαν νά αρπάξουν. Δέν θά ξεχάσω ποτέ μιά γριούλα, από τόν Άγιο Επίκτητο, πού σταμάτησε κοντά μας, γονάτισε και άρχισε νά καταριέται τους πραξικοπηματίες της χούντας σάν υπεύθυνους   αυτής της καταστροφής πού μας  βρήκε.

Νομίζω όμως πώς θάταν παράλειψη νά μήν αναφέρω και τήν οργή, τήν απογοήτευση και τήν αγανάκτηση όλων των στρατιωτών μας όταν στό διάστημα της εκεχειρίας — γιά μάς βέβαια στην Κλεπίνη δεν υπήρξε τέτιο πράγμα — πληροφορηθήκαμε από συνάδελφο πού πήγε ατή Λευκωσία, ότι πάμπολλοι Εοκαβιτατζήδες γυρίζουν στους δρόμους. Άσκοπα κατακλύζουν τά διάφορα καφέ (μερικοί μάλιστα οπλισμένοι όλοι μέ αυτόματα γιατί ήταν εκλεκτοί της χούντας). Αυτές οι καταστάσεις δημιουργούσαν σέ πολλούς τό αίσθημα της διάκρισης σέ “έξυπνους” πού βολεύονται και σέ “βλάκες” πού πειθαρχούν. Δυστυχώς, αυτό δέν αφορούσε μόνο τους Εοκαβιτατζήδες αλλά και τά βουτυρόπαίδα της Κύπρου,  όσα δέν παραθέριζαν ατό εξωτερικό.

Δέν χωρεί καμμιά αμφιβολία ότι τό τμήμα της νεολαίας  εκείνο,  πού μέχρι  σήμερα - αλλά ακόμα και σήμερα - κατηγορείται σάν... «απάτριδες», «ανθέλληνες» κλπ., είναι τό πιό συνεπές. Όχι μόνο στις υποχρεώσεις και τά καθήκοντα του στην κοινωνία μας αλλά και διότι  έτρεξε   στην πρώτη γραμμή της αντιϊμπεριαλιστικής πάλης  αποδεικνύοντας ότι ό πατριωτισμός δέν είναι “φρούτο” γιά τά “καφέ” ούτε εξαντλείται σέ ωραίες φράσεις στις κατά  καιρούς εθνικές επετείους. Πράξεις καθορίζουν τόν πατριωτισμό και ό λαός μας είναι ό αλάθητος κριτής αυτών των πράξεων. Η ΕΔΟΝ της οποίας έχω τήν τιμή νά είμαι Πρόεδρος, είναι υπερήφανη γιά τήν τεράστια συμβολή των μελών της, τόσον κατά τού   προδοτικού πραξικοπήματος, όσον και τών τουρκικών νατοϊκών στρατευμάτων εισβολής».

********************************

Καταληκτικό σχόλιο ΕΜΟΥ του Ιστολόγου

Η επιλογή [από μέρους μου] της αφήγησης του Μιχάλη Παπαπέτρου για τον πόλεμο [ανάμεσα στις τόσες που υπάρχουν στο “Χρονικό”] δεν ήταν τυχαία...

Παραθέτω τη συγκεκριμένη αφήγηση,

- πρώτον,  γιατί μέσα απ’ αυτή μεταφέρεται και το μεταπραξικοπηματικό πολιτικό κλίμα,

- δεύτερον γιατί αναδεικνύεται ο ρόλος των χουντικών αξιωματικών κατά τις μέρες του πολέμου. Αυτόν τον ρόλο θα το δείτε να περιγράφεται από άλλους στρατιώτες εκείνης της εποχής και στην περσινή μου επετειακή για την τούρκικη εισβολή ανάρτηση. Και

- τρίτον, έχουν μια ιδιαίτερη βαρύτητα τα λόγια του Μιχ. Παπαπέτρου της τελευταίας παραγράφου, όταν λάβουμε υπ’ όψη ότι ο αφηγητής έχει αποστασιοποιηθεί/αποχωρήσει/διαγράφει εδώ και χρόνια από το ΑΚΕΛ.

Anef_Oriwn

[δεν ξεχνάμε τους φασίστες και τα τανκςˑ κι ένας είναι ο εχθρός, ο ιμπεριαλισμός]
Κυριακή 21/7/2013